MSW odpowiada w sprawie Polskich Norm.

Komentarz na dzisiaj (21.09.2015 r.) Za sprawą stowarzyszenia Ruch Obywatelski Miłośników Broni, poseł Paweł Sajak złożył interpelację w sprawie urządzeń do przechowywania broni i amunicji. Interpelacja zasadzała się na najprostszym z możliwych rozmywaniu prawniczym, które prezentowałem w moim wpisie Przechowywanie broni w szafach S1 jest dobrowolne. Interpelacja była w istocie powieleniem mojej argumentacji.

W dniu 17 września 2015 roku Minister Spraw Wewnętrznych udzielił odpowiedzi. Moim zdaniem argumentacja przywołana przez MSW jest niepoprawna. Za cel ma ratowanie bubla prawnego stworzonego przez Komendę Główną Policji. Sąd administracyjny, na którego rozumowaniu się oparłem, w sposób wyjątkowo prosty wyjaśnił zasadę. Niestety urzędnicy mają to do siebie, że proste sprawy komplikują, taka jest natura każdej biurokracji.

Odpowiedź przytaczam w całości:

Warszawa, 18-09-2015

Szanowna Pani Marszałek,

w nawiązaniu do interpelacji numer 34084 Posła na Sejm RP Pana Pawła Sajaka w sprawie urządzeń do przechowywania broni i amunicjiuprzejmie przedstawiam co następuje.

Na wstępie pragnę wskazać, że zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Jednocześnie należy wyjaśnić, że rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Wymienione upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu (art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Rozporządzenie powinno zatem zawierać normy określonego rodzaju (wykonawcze w stosunku do ustaw), co jest objęte domniemaniem zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, iż w praktyce stosowania prawa właściwe organy nie mogą kwestionować konstytucyjności (czy też zgodności z ustawą) rozporządzeń jako aktów prawa powszechnie obowiązującego do czasu wzruszenia ww. domniemania. Zgodnie bowiem z art. 188 pkt 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe (a więc także rozporządzeń), z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 576 z późn. zm.), broń i amunicję należy przechowywać i nosić w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osób nieuprawnionych. Ponadto szczegółowe zasady i warunki przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji, z wyłączeniem podmiotów, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy, z uwzględnieniem zabezpieczeń uniemożliwiających dostęp do broni i amunicji osobom trzecim określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 sierpnia 2014 r. w sprawie przechowywania, noszenia oraz ewidencjonowania broni i amunicji (Dz. U. poz. 1224), zwane dalej „rozporządzeniem”. Stosownie do § 5 ust. 1 rozporządzenia, osoby posiadające broń i amunicję do niej na podstawie pozwolenia, o którym mowa w art. 10 ust. 4 ustawy o broni i amunicji, przechowują broń i amunicję w urządzeniach spełniających wymagania co najmniej klasy S1 według normy PN-EN 14450. Należy przy tym wskazać, że urządzenia do przechowywania broni posiadają deklaracje zgodności z odpowiednimi Polskimi Normami lub certyfikaty zgodności z odpowiednimi Polskimi Normami, wydane przez jednostkę certyfikującą akredytowaną przez Polskie Centrum Akredytacji (§ 7 rozporządzenia). Przechowujący broń powinien więc posiadać (otrzymać) potwierdzenie zgodności z określonymi normami, co wydaje się stanowić wystarczającą podstawę do sprawdzenia, czy sposób przechowywania broni spełnia odpowiednie wymogi. Rozporządzenie wykonuje zatem niewątpliwie delegację ustawową dotyczącą określeniaszczegółowych zasad i warunków przechowywania” broni i amunicji, poprzez wskazanie na konieczność spełnienia przynajmniej wymogów wynikających z danej normy PN-EN.

Pragnę również wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. Nr 169, poz. 1386 z późn. zm.), stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. Wyjątek od powyższej zasady przewiduje art. 5 ust. 4 ww. ustawy, w którym wskazano, że Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach prawnych po ich opublikowaniu w języku polskim. Istotnym pozostaje, że powoływana regulacja odnosi się do „przepisów prawnych”, przez które można rozumieć zarówno przepisy ustawowe, jak i zawarte w rozporządzeniach. Ustawa o normalizacji nie określa, że odstępstwo od zasady dobrowolności stosowania Polskich Norm może zostać ustanowione jedynie w ustawie. Za przynajmniej dyskusyjny można więc uznać pogląd przedstawiony w przywołanym w wystąpieniu uzasadnieniu wyroku jednego z wojewódzkich sądów administracyjnych, tj. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 23 lipca 2012 roku w sprawie o sygn. akt II SA/Kr 745/12, w którym wskazano, że: „W świetle przepisów tej ustawy opracowywane przez Komitety Techniczne Polskie Normy nie pełnią roli przepisów prawa. Nadanie im takiego waloru wymaga regulacji szczególnej, zawartej w przepisie rangi ustawowej, natomiast przywołanie Polskich Norm w rozporządzeniu nie skutkuje nałożeniem obowiązku ich stosowania. Akt niższego rzędu nie może zmienić postanowień aktu wyższego rzędu, jakim jest ustawa o normalizacji”. Należy bowiem wskazać, że art. 5 ust. 3 ustawy o normalizacji wydaje się być modyfikowany, zgodnie z zasadą lex specialis derogat legi generali (tzn. przepis prawa szczególny uchyla w zakresie swojego stosowania przepis prawa ogólny), przez art. 5 ust. 4 powyższej ustawy, a nie przez § 5 ust. 1 rozporządzenia, który jako niewątpliwie „przepis prawny” koresponduje z brzmieniem ww. art. 5 ust. 4. Warto przy tym nadmienić, że w uzasadnieniu omawianego wyroku wskazano następnie, że: „Niezależnie od tego uwzględnienie Polskiej Normy (….) na tle pozostałych regulacji jest zgodne z poglądami prezentowanymi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, w składzie rozpoznającym sprawę”. W praktyce więc sąd nie zakwestionował zastosowania Polskiej Normy, co sprawia iż przedstawiony powyżej dyskusyjny pogląd można uznać za nieistotny i dokonany na marginesie zasadniczych rozważań. Co więcej powoływane orzeczenie dotyczy sytuacji odmiennego rodzaju, sąd bowiem nie tyle zakwestionował posługiwanie się w rozporządzeniu (regulującym zresztą inną dziedzinę prawa – planowania przestrzennego) odwołaniem do Polskich Norm dla określenia szczegółowych wymagań, lecz w ogóle zakwestionował istnienie upoważnienia ustawowego do uregulowania tych kwestii w rozporządzeniu. Tymczasem w analizowanym przypadku upoważnienie ustawowe istnieje.

Ponadto omawiając podniesione w wystąpieniu zagadnienia należy odwołać się do orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), w tym na przykład do wyroku NSA w Warszawie z dnia 6 maja 2008 roku w sprawie o sygn. akt I OSK 785/07, dotyczącej m.in. § 8 ust. 3 załącznika numer 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, z późn. zm.), zgodnie z którym szafy na odzież powinny spełniać wymagania Polskiej Normy. W ww. wyroku wskazano, że: „W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że Sąd pierwszej instancji oddalając skargę prawidłowo uznał, że nie można skutecznie organom administracji postawić zarzutu naruszenia prawa przez odwołanie się do Polskiej Normy, która w sposób optymalny zapewnia realizację spoczywającego na pracodawcy obowiązku stworzenia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy”. Warto również przywołać postanowienie NSA z dnia 8 stycznia 2014 roku w sprawie o sygn. akt II GSK 2311/13, w którym podniesiono, że: „Wbrew sugestii zawartej w skardze kasacyjnej, okoliczność, że PN-B-02867 została powołana w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. nie sprawia, że to ta norma jest (a w zasadzie może być) źródłem obowiązków skarżącej spółki. Norma wskazuje jedynie pewne wymogi techniczne, zaś obowiązek ich uwzględnienia nie wynika z samej PN, lecz z przepisów rozporządzenia”. Podobnie wskazano w wyroku NSA z dnia 4 września 2014 roku w sprawie o sygn. akt II OSK 538/13: „Opracowywane przez Komitety Techniczne Polskie Normy nie są bowiem przepisami prawa. Nadanie im takiego waloru wymaga regulacji szczególnej, której co jak wskazano powyżej brak w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przykładem przepisu nakładającego obowiązek stosowania Polskich Normjest § 6 ust. 4 i § 8 ust. 2 pkt 9 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2012 r. poz. 462, z późn. zm.), wydanego na podstawie art. 34 ust. 6 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane”.

Przedstawiając powyższe rozważania dotyczące podniesionego w wystąpieniu zagadnienia pragnę wskazać, że w opinii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wyjątek od zasady dobrowolności stosowania Polskich Norm przewidzianej w art. 5 ust. 3 ustawy o normalizacji wprowadza nierozporządzenie, lecz art. 5 ust. 4 wymienionej ustawy, na czym opiera się jedynie regulacja zawarta w rozporządzeniu. Analizowane unormowania wydają się tym samym w opisanym zakresie nie budzić wątpliwości formalno-prawnych. W związku z powyższym, posiadacze pozwoleń na broń są zobowiązani do przechowywania broni i amunicji w urządzeniach spełniających, określone w rozporządzeniu, wymagania odnoszące się do Polskich Norm.

Z poważaniem,

MINISTER

SPRAW WEWNĘTRZNYCH

z up. Grzegorz Karpiński

Sekretarz Stanu

 

Inne wpisy związane z powyższym tematem:

Przechowywanie broni w szafach S1 jest dobrowolne.

Szafy na broń S1, ciąg dalszy niesamowitej historii.