Znaczenie pojęcia “wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego”.

1 Z dniem wejścia w życie zmian w ustawie o broni i amunicji uchwalonych w styczniu 2011 roku, zlikwidowana została uznaniowość organów Policji, a przepisy ustawy o broni i amunicji zliberalizowano. Takie deklaracje jednoznacznie padały w trakcie debaty z trybuny sejmowej. Poseł sprawozdawca Stanisław Wziątek w dniu 24 listopada 2010 roku mówił wprost: Otóż określono nowe warunki wydawania zezwoleń i wyeliminowano to, co dotychczas nazywano uznaniowością. W ślad za tymi deklaracjami nadano nowe brzmienie art. 10 ustawy o broni i amunicji. Art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji stanowi: Właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni.

2 Policja oraz Naczelny Sąd Administracyjny z naruszeniem reguł logicznego rozumowania i wiedzy prawniczej, dokonały wykładni pojęcia nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. NSA w ślad za twierdzeniami Policji użyte w art. 10 ust 1 ustawy o broni i amunicji sformułowanie wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, rozumie w następujący sposób: Sformułowaniu “jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego” przypisać trzeba charakter zwrotu ocennego (zwrotu szacunkowego), który w przeciwieństwie do wyrażeń wieloznacznych, oparty jest nie tyle na wyinterpretowaniu treści normy prawnej zapisanej nieostro lub niewyraźnie, co na dokonaniu wartościowania określonego stanu rzeczy. W art. 15 ust. 6 tej ustawy przesłanka powyższa została uszczegółowiona. Ustawodawca, celem usunięcia rozbieżnego rozumienia tego przepisu, co znajdowało też odbicie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, po słowach: “jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego” wymienił punkty 1 i 2 dotyczące skazania wnioskodawcy w warunkach zawinienia za określone typy przestępstw. Skutkiem zmiany tego przepisu nie jest jednak, jak przyjmuje strona skarżąca kasacyjnie, powstanie definicji legalnej ww. pojęcia, lecz to, że obecnie przesłanka zagrożenia porządku lub bezpieczeństwa publicznego jest zawsze spełniona, gdy wnioskodawca zostanie skazany prawomocnym wyrokiem, za wymienione w tych punktach przestępstwo. Organy nie muszą wówczas prowadzić rozważań co do wpływu konkretnego wyroku skazującego na rozstrzygnięcie w przedmiocie udzielenia pozwolenia na broń (lub jego cofnięcia) (wyrok z dnia 20.02.2015 r. w sprawie II OSK 1683/13).

3 Krytyka powyższej wykładni jest konieczna, albowiem Policja oraz NSA w sposób oczywisty lekceważy intencje ustawodawcy, deklarowane w trakcie debaty sejmowej, a polegające na zamiarze ustawodawcy jednoznacznego określenia przesłanek wydania i cofania pozwoleń na broń. Ponadto skutkiem takiej wykładni, organy Policji bez jakiejkolwiek kontroli mogą uznać, za osobę stanowiącą zagrożenie dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, każdego według nigdzie nie sklasyfikowanych reguł i kryteriów. W ten sposób istota nowelizacji z 2011 roku została przez Policję i NSA skutecznie podważona. Niestety należy liczyć się z tego rodzaju wykładnią w postępowaniach mających za przedmiot wydanie pozwolenia na broń.

4 Art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji ma brzmienie: Właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni. Przepis ten określa w sposób ogólny podstawę wydania pozwolenia na broń, odwołując się do dwóch okoliczności. Pierwsza to taka, że wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Druga to taka, że wnioskodawca musi przedstawić ważną przyczynę posiadania broni.

Bezspornie druga okoliczność (ważna przyczyna posiadania broni) jest opisana w ustawie w sposób wyczerpujący. Policja, w początkowym okresie obowiązywania nowelizacji, próbowała prezentować twierdzenie, że ważna przyczyna posiadania broni opisana w ustawie, wylicza jedynie okoliczności przykładowe, a Policja posiada prawo do badania innych jeszcze okoliczności w postępowaniu administracyjnym. O to szedł spór, który została ostatecznie rozstrzygnięty przez NSA w pięciu wyrokach z dnia 2 lipca 2013 roku. W uzasadnieniach NSA stwierdzał: Nie można się zgodzić z tezą Sądu pierwszej instancji, że przepis art. 10 ust. 1 i ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji nie zawiera normy, która jednoznacznie określałaby przesłanki wydania pozwolenia na broń do celów sportowych. NSA uznał, że art. art. 10 ust. 1 i ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji, zawiera wyczerpującą definicję ważnej przyczyny posiadania broni, o której to ważnej przyczynie stanowi art. 10 ust 1 ustawy.

Dlaczego zatem w przypadku ustalenia treści pojęcia ważna przyczyna posiadania broni, NSA dostrzegł w ustawie wyczerpującą definicję, a w przypadku ustalenia treści pojęcia wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, takiej definicji NSA nie dostrzega? Oba te pojęcia egzystują w przepisie i oba są opisane przez uszczegółowienie w dalszych przepisach. Pojęcie ważna przyczyna posiadania broni uszczegółowiona jest w art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji. Pojęcie wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego uszczegółowione jest w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji. Z jakiego powodu NSA dokonuje rozróżnienia i co do jednego z pojęć uznaje, że jest zdefiniowane, a drugiemu charakteru definicji odmawia, skoro w przepisach braku ku takiemu rozróżniania jakiegokolwiek powodu? Na to pytanie odpowiedź jest jedna, NSA popełnia poważny błąd w wykładni tych przepisów prawa.

Tak jak konstrukcja normatywna art. 10 ust. 3 ustawy zakłada kazuistyczne określenie, co należy uważać za ważną przyczynę posiadania broni, tak samo tak samo konstrukcja normatywna art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy zakłada kazuistyczne określenie, co należy uważać za wnioskodawca stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. NSA w wyrokach z dnia 2 lipca 2013 roku stwierdził, że wobec osoby ubiegającej się o pozwolenie na posiadanie broni palnej do celów sportowych, organy Policji nie są uprawnione do badania innych przesłanek poza tymi, wskazanymi w art. 10 ust. 1 i ust. 3 pkt 3 ustawy. NSA tak stwierdził, bo rozumiał to, że nowela do ustawy o broni i amunicji z dnia 5 stycznia 2011 r. zasadniczo wyeliminowała uznaniowość organu poprzez ścisłe wskazanie pozytywnych i negatywnych warunków wydania pozwolenia na broń. Dokładnie tak samo NSA powinien uznać, że wobec osoby ubiegającej się o pozwolenie na posiadanie broni palnej do celów sportowych, organy Policji nie są uprawnione do badania innych przesłanek poza tymi, wskazanymi w art. 15 ust. 1. pkt 6 ustawy, w zakresie ustalenia czy stanowi ona zagrożenia dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Przecież zdaniem NSA nowela do ustawy o broni i amunicji z dnia 5 stycznia 2011 r. zasadniczo wyeliminowała uznaniowość organu poprzez ścisłe wskazanie pozytywnych i negatywnych warunków wydania pozwolenia na broń.

4 Wykładnię dokonaną przez NSA uznaję za zupełnie błędną, naruszającą reguły logicznego rozumowania i zasady wykładni przepisów prawa. Moim zdaniem prawidłowe rozumienie pojęcia wnioskodawca (nie) stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, jest następujące.

Ustawa o broni i amunicji jednoznacznie opisuje co oznacza, że wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. W przepisie art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji zostało to opisane w sposób negatywny, tj. wskazano kto pozwolenia i z jakiego powodu otrzymać nie może. Zgodnie z tym przepisem pozwolenia na broń nie wydaje się osobom stanowiącym zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego: a) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, b) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za nieumyślne przestępstwo: – przeciwko życiu i zdrowiu, – przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia. Wyliczenie przestępstw jakie powodują skutek w postaci zakazu otrzymania pozwolenia na broń jest wyczerpujące. Oznacza to, że skazanie za wykroczenie (czyn zabroniony opisany w kodeksie wykroczeń i wielu innych ustawach, nie będący przestępstwem) oraz skazanie za inne niż opisane przestępstwo, nie powoduje skutku w postaci zakazu otrzymania pozwolenia na broń. Zatarcie skazania za przestępstwo kiedyś popełnione powoduje to, że skazanie uznaje się za niebyłe. Mówi o tym art. 106 kodeksu karnego (Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.) Jest to oczywiście domniemanie prawne, którego jednak obalić się nie da. Z momentem zatarcia skazania osoba, która zamierza ubiegać się o pozwolenie na broń, traktowana jest jak osoba niekarana. Tym samym przez prawo uznana jest za osobę, która nie stanowi zagrożenia dla siebie, porządku i bezpieczeństwa publicznego, w rozumieniu przepisów ustawy o broni i amunicji. Nie można uznać kogoś za stanowiącego zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego, jeżeli nie jest zakazany za przestępstwa opisane w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.

Tags: , ,