Pozwolenie podstawowe w projekcie ustawy o broni i amunicji.

Przygotowany przez Fundację Rozwoju Strzelectwa w Polsce, we współpracy z Ruchem Obywatelskim Miłośników Broni, projekt ustawy o broni i amunicji przewiduje kilka poziomów pozwolenia na broń. Pierwszy rodzaj pozwolenia na broń – obywatelską karę broni – opisałem we wpisie Obywatelska Karta Broni, to będzie nowa jakość uprawnień do posiadania broni palnej. Kolejnym poziomem pozwolenia na broń jest pozwolenie podstawowe.

Kategoryzuję pozwolenie jako kolejną kategorię, wyższą niż obywatelska karta broni, albowiem kryteria uzyskania pozwolenia podstawowego są surowsze niż w przypadku obywatelskiej karty broni i rodzaje broni jakie będzie można posiadać obejmują broń palną kategorii C i B. Zgodnie z art. 8 pkt 2 projektu pozwolenie podstawowe – uprawnia do nabywania i posiadania broni i amunicji, o których mowa w art. 7 ust. 2 i 3, w tym amunicji samodzielnie wytwarzanej z komponentów, oraz materiału miotającego. Do broni palnej kategorii C zaliczono (art. 7 ust. 3 projektu): 1) krótką broń palną jednostrzałową bocznego zapłonu, której całkowita długość przekracza 280 mm; 2) długą broń palną bocznego zapłonu powtarzalną i jednostrzałową; 3) długą broń palną gładkolufową, inną niż wymieniona w ust. 2 pkt 6; 4) broń sygnałową; 5) broń alarmową samoczynną; 6) broń pneumatyczną; 7) broń odprzodową; 8) amunicję do broni określonej w pkt 1-5, w tym proch czarny i jego substytuty; 9) urządzenia niebezpieczne. Urządzenia niebezpieczne to ostrze ukryte, kastet, paralizator elektryczny o prądzie wyładowania powyżej 10 mA, a także broń cięciwową o sile naciągu powyżej 750 N (art. 3 ust. 1 pkt 28 projektu).

Do broni palnej kategorii B zaliczono (art. 7 ust. 2 projektu): 1) krótką broń palną centralnego zapłonu; 2) krótką broń palną bocznego zapłonu samopowtarzalną i powtarzalną; 3) krótką broń palną jednostrzałową bocznego zapłonu, której całkowita długość nie przekracza 280 mm; 4) długą broń palną centralnego zapłonu; 5) długą broń palną samopowtarzalną; 6) powtarzalną i samopowtarzalną broń gładkolufową, której długość nie przekracza 600 mm; 7) samopowtarzalną broń palną, która jest podobna do broni samoczynnej; 8) amunicję do broni określonej w pkt 1-7, w tym materiał miotający; 9) tłumiki dźwięku. Bronią palną podobną do broni samoczynnej – samopowtarzalną broń palną, do wykonania której użyto komory zamkowej, choćby przerobionej, pochodzącej z broni samoczynnej albo używanej do produkcji broni samoczynnej (art. 3 ust. 1 pkt 13 projektu).

Umieszczenie tłumika dźwięku jako urządzenia znajdującego się w broni palnej kategorii B powoduje to, że posiadanie tego urządzenia będzie wymagało posiadania pozwolenia na broń podstawowego. Korzystanie z tłumika dźwięku i mocowanie go do broni stanie się przez to zgodne z prawem. Projekt nie zakłada limitowania ilości broni, którą można nabywać i posiadać w oparciu o pozwolenie podstawowe.

Pozwolenie podstawowe będzie mogła otrzymać osoba która ma ukończone 21 lat, która nie została skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności za umyślne przestępstwo: a) przeciwko życiu i zdrowiu, b) przeciwko mieniu, c) przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, d) z zastosowaniem przemocy lub groźbą jej użycia, e) określone w art. 263 § 1-3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), lub jest oskarżona o popełnienie takiego przestępstwa. Skierowanie aktu oskarżenia o opisany rodzaj przestępstwa, będzie wyłączał możliwość uzyskania pozwolenia na broń do czasu zakończenia postępowania w przypadku wyroku uniewinniającego. Jakkolwiek jest to przełamanie zasady domniemania niewinności, to taki zabieg jest niezbędny i celowy. Nie można dopuścić do sytuacji, że zebrane w postępowaniu karnym dowody popełnienia przestępstwa, uzasadniające skierowanie aktu oskarżenia do sądu o najpoważniejsze przestępstwa, nie będą mogły stanowić przeszkody w uzyskaniu pozwolenia na broń. Oskarżenie np. o groźby karalne czy inne przestępstwa z użyciem przemocy wymaga tego, aby uniemożliwić na czas karnego postępowania sądowego, dysponowania bronią palną.

Pozwolenia podstawowego nie będzie mogła otrzymać osoba u której stwierdzono stan chorobowy lub istotne zaburzenie funkcjonowania psychologicznego, wymienione w załączniku nr 1 do ustawy. Stany chorobowe i istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego wyłączające prawo do posiadania broni to: 1) organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi; 2) zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych, z wyłączeniem palenia tytoniu; 3) schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe; 4) zaburzenia nastroju (afektywne); 5) upośledzenie umysłowe; 6) zaburzenia osobowości; 7) zaburzenia nawyków i popędów; 8) całościowe zaburzenia rozwojowe; 9) stany chorobowe istotnie zwiększające ryzyko napadowych zaburzeń orientacji i świadomości, np. padaczka, narkolepsja; 10) istotne zaburzenia funkcji psychomotorycznych (psychoruchowych), np. pląsawica. Żadne inne zaburzenia chorobowe i zaburzenia nie będą stanowiły podstawy do odmowy wydania pozwolenia na broń. Projekt nie przewiduje zatem jako podstawę odmowy wydania pozwolenia na broń chorób typowo somatycznych (fizycznych).

Pozwolenia podstawowego nie będzie mogła otrzymać osoba nieposiadająca miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (art. 10 pkt 4 projektu). Pozwolenie podstawowe wydaje się na czas nieokreślony (art. 11 ust. 2 projektu).

Aby uzyskać pozwolenie podstawowe nie jest konieczne uprzednie posiadanie pozwolenia na broń – obywatelskiej karty broni. Uprzednie posiadanie obywatelskiej karty broni będzie jednak przesłanką do zwolnienia z pewnych obowiązków, których muszą być spełnione przy uzyskiwaniu pozwolenia obywatelska karta bron. Posiadanie obywatelskiej karty broni będzie również zwalniało od egzaminu dopuszczającego (art. 14 projektu).

Uprzednie posiadanie obywatelskiej karty broni przez okres co najmniej trzech lat, będzie przesłanką do zwolnienia z egzaminu. Uprzednie posiadanie obywatelskiej karty broni przez okres co najmniej trzech lat, będzie przesłanką do zwolnienia z obowiązku przedstawienia uzasadnionego powodu posiadania broni, informacji o wnioskodawcy z Krajowego Rejestru Karnego, zaświadczenia od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzającego brak przeciwskazań do wydania pozwolenia na broń, o których mowa w art. 10 pkt 3, wydanego po zasięgnięciu opinii psychologa i lekarzy specjalistów, w tym neurologa, psychiatry oraz innych, w przypadku uznania ich za niezbędne.

Osoba, która nie posiadała uprzednio obywatelskiej karty broni przez okres co najmniej trzech lat, aby uzyskać pozwolenie podstawowe będzie musiała zdać egzamin (art. 14 ust. 1 projektu), przedstawić uzasadniony powód posiadania broni (art. 14 ust. 5 projektu), przedstawić informację o wnioskodawcy z Krajowego Rejestru Karnego, przedstawić zaświadczenie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzającego brak przeciwskazań do wydania pozwolenia na broń, o których mowa w art. 10 pkt 3, wydanego po zasięgnięciu opinii psychologa i lekarzy specjalistów, w tym neurologa, psychiatry oraz innych, w przypadku uznania ich za niezbędne (art. 14. ust 5 projektu).

Uzasadnionym powodem posiadania broni jest zamiar 1) uprawiania łowiectwa; 2) uprawiania sportów o charakterze strzeleckim, w tym rekreacyjnie; 3) czynnego udziału w organizacji o charakterze proobronnym; 4) kolekcjonowania broni; 5) posiadania broni do ochrony miru domowego; 6) brania udziału w rekonstrukcjach historycznych lub innych przedsięwzięciach o charakterze artystycznym; 7) posiadania broni do samoobrony; 8) posiadania broni w celach doskonalenia umiejętności zawodowych; 9) używania broni w celach sygnalizacyjnych; 10) prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie szkoleń strzeleckich. Zamiar ten dowodziło się będzie przez złożenie stosownego oświadczenia woli, w formie pisemnej (art. 13 ust. 2 projektu). Projektowana regulacja w sposób definitywny obiektywizuje kryteria wydawania pozwolenia na broń.

Procedurę przeprowadzania i warunki zaliczenia egzaminu określa załącznik nr 2 do projektu ustawy. Egzamin organizuje i przeprowadza organ wydający pozwolenia na broń. Egzaminatorami mogą być wyłącznie osoby posiadające uprawnienia zawodowe instruktora strzelectwa sportowego. Egzamin powinien być zorganizowany przynajmniej raz w miesiącu, a w przypadku dużej liczby chętnych odpowiednio częściej. Egzamin polega na sprawdzeniu znajomości: 1) przepisów prawa dotyczących broni i amunicji (ustawa o broni i amunicji oraz rozporządzenia wykonawcze do niej); 2) przepisów prawa dotyczących obrony koniecznej i stanu wyższej konieczności; 3) zasad bezpieczeństwa przy obsłudze broni palnej; 4) podstawowej wiedzy na temat strzelania (zasady bezpieczeństwa przy strzelaniu, prawidłowe trzymanie broni, zasady celowania, ściąganie spustu); 5) zasad bezpiecznego zachowania się na strzelnicy. Egzamin polegał będzie na pisemnym udzieleniu odpowiedzi na 10 pytań w formie testu wyboru. Zdający będzie losował z puli 100 pytań po 2 z każdej grupy tematycznej. Do zaliczenia egzaminu należy udzielić minimum 9 poprawnych odpowiedzi na pytania. Pytania przygotowane będą przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Będzie to zestaw zestaw 100 pytań i odpowiedzi, przy czym każde zagadnienie wymienione opisane powyżej będzie opisane przy pomocy 20 pytań. Egzamin będzie dopłaty.

Dodatkowo projekt przewiduje dwie możliwości zwolnienia z egzaminu. Jako równorzędne ze spełnieniem warunku zaliczenia egzaminu, traktowane będzie zdanie egzaminu dopuszczającego do wykonywania polowania, organizowanego przez Polski Związek Łowiecki, lub egzaminu dopuszczającego do uprawiania sportu kwalifikowanego, organizowanego przez polski związek sportowy, właściwy ze względu na konkurencję sportową wymagającą użycia broni opisanej w kategorii B.

Egzamin, przeprowadzany przez organ wydający pozwolenie podstawowe na broń nie będzie egzaminem strzeleckim (kompetencyjnym), bowiem pozwolenie podstawowe nie będzie upoważniało do noszenia broni załadowanej. Pozwolenie podstawowe upoważniało będzie do przenoszenia broni (art. 22 ust. 1 projektu). Przenoszeniem broni jest zaś każdy sposób przemieszczania broni niezaładowanej (art. 3 ust. 1 pkt 26 projektu). Projekt nie definiuje pojęcia broni załadowanej, co wydaje się konieczne do uzupełnienia.

W przepisach przejściowych projektu przewidziano, że wydane do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy pozwolenia na broń do celów sportowych, łowieckich, kolekcjonerskich i szkoleniowych stają się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, z mocy prawa, pozwoleniami podstawowymi (art. 56 ust. 2 projektu). Pozwoleniem podstawowym staną się również wydane do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy legitymacje osoby dopuszczonej do posiadania broni, z tym zastrzeżeniem, że legitymacje osoby dopuszczonej do posiadania broni w celach ochrony osób i mienia po zdaniu przez ich posiadacza egzaminu kompetencyjnego (strzeleckiego) stają się pozwoleniami rozszerzonymi.

Projektowana regulacja w sposób definitywny obiektywizuje kryteria wydawania pozwolenia na broń.