Prawo do broni w Czechach podlega ograniczeniom, aby złego człowieka z bronią mógł powstrzymywać dobry człowiek z bronią
- Autor: Andrzej Turczyn
- 21 lipca 2017
- 1 Komentarz
Regulacja dokonywana w Czechach, a polegająca na wpisaniu prawa do broni do ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej podlega racjonalnym ograniczeniom. Czeski projekt jest przemyślanym aktem mający ustanawiać prawo racjonalne. Racjonalny cel i racjonalna regulacja. Celem czeskiej regulacji jest:
Niniejszy projekt prowadzi do rozszerzania zestawu narzędzi, które mają pozytywny wpływ na bezpieczeństwo państwa i umożliwia aktywniejsze włącznie jego obywateli do obrony państwa.
Niestety to Czechy. W Polsce praworządny obywatel z bronią palną stanowi zdaniem władzy źródło niebezpieczeństw. To pozostałość sowieckiego, ruskiego myślenia, traktowania obywateli jako ujarzmionych poddanych. Przykład z Polski z teraz: zakazy noszenia i przenoszenia w stanie rozładowanym broni, jaki z lubością wprowadza rząd PiS z byle okazji.
Czesi odmiennie podchodzą do obywateli. Traktują ich jako partnerów w dziedzinie bezpieczeństwa państwa. Cytat z uzasadnienia czeskiego projektu:
Pomimo tego w dzisiejszych czasach pogarszających się warunków bezpieczeństwa należy jasno zadeklarować, że bezpieczeństwo narodowe jest sprawą każdego odpowiedzialnego obywatela. Państwo zgłasza chęć aktywnej współpracy z posiadaczami legalnej broni. Uważa ich za swoich sojuszników.
Teraz o ograniczeniach i w tym zakresie przedstawiam kolejny obszerny fragment uzasadnienia projektu. Ograniczenia dotyczą kwalifikacji – umiejętności, praworządności i prawidłowego funkcjonowania. Po spełnieniu kryteriów obywatel staje się sojusznikiem państwa w dbaniu o porządek. Takie państwo kochają jego członkowie. Państwo, które traktuje własnych obywateli jako potencjalnie zagrożenie – Polska – jest traktowane jako państwo opresyjne.
Już w samym projekcie jest zawarta wyraźna możliwość ograniczenia projektowanego prawa: „Niniejsze prawo może zostać ograniczone przez przepisy prawa oraz na podstawie przepisów prawa mogą zostać określone inne warunki jego wykonywania, jeśli jest to konieczne dla obrony praw i swobód innych ludzi, porządku publicznego i bezpieczeństwa, życia i zdrowia lub zapobiegania przestępstwom.” W przypadku innych warunków i ograniczeń chodzi przede wszystkim o krąg osób, którym należy się takie prawo. Poza tym, że projektowana nowelizacja wyraźnie odnosi się do wyłącznie obywateli Republiki Czeskiej, należy określić również szereg innych gwarancji bezpieczeństwa, dzięki którym będzie wiadomo, że dostępu do broni będzie można odmówić osobom, które zamiast wzmocnienia bezpieczeństwa Republiki Czeskiej mogłyby zagrozić jest bezpieczeństwu lub w inny sposób zagrozić społeczeństwu lub sobie. Takie warunki powinny przede wszystkim obejmować kwestie związane ze zdolnością do posiadania broni, przede wszystkim w związku z kryminalną przeszłością przyszłych posiadaczy, ich stanem zdrowia, minimalnym wiekiem i posiadaniem zdolności prawnej, jak również potwierdzoną wiedzą fachową. Inne warunki, które będą niezbędne w celu ograniczenia projektowanego prawa, będą obejmować np. rodzaj broni, którą obywatele będą uprawnieni kupić, posiadać i nosić do zadeklarowanego celu. Jeśli część (bądź nawet większość) ręcznej broni palnej może zostać wykorzystana wyłącznie do obrony życia, zdrowia lub własności, pewne rodzaje broni wojskowej (np. broń ciężka, amunicja wybuchowa lub nawet urządzenia bojowe) już nie mogą być pod tym kątem rozpatrywane jako adekwatne, ponieważ ich głównym celem zastosowania jest prowadzenie szerszych operacji wojskowych. Niezbędne wydaje się również ograniczenie u bronią w konkretnych sytuacjach. W takich przypadkach koniecznym będzie ustanowienie przede wszystkim zakazu spożywania alkoholu oraz innych substancji obniżających zdolności poznawcze człowieka, który nosi broń. Koniecznym wydaje się również określenie obowiązkowego minimalnego sposobu zabezpieczenia przechowywanej broni, obowiązki w przypadku kontroli przeprowadzanej przez policję, ograniczenie możliwości strzelania z broni wyłącznie do strzelnic posiadających stosowne uprawnienia (jeśli nie chodzi o przypadki obrony koniecznej i stanu wyższej konieczności) lub zakaz wywozu broni za granicę Republiki Czeskiej (jeśli prawo nie stanowi w określonych przypadkach inaczej, przede wszystkim w powiązaniu z właściwymi przepisami prawa Unii Europejskiej).
Ze względu na specyficzny kontekst projektowanego prawa w przyszłości również koniecznym będzie wyraźne wykluczenie jakichkolwiek prób tworzenia paralelnych struktur zbrojnych, które nie zostałyby przez państwo włączone do systemu zabezpieczenia bezpieczeństwa Republiki Czeskiej.
Nie trzeba podkreślać, że już aktualnie obowiązujące przepisy prawa uprawniają, zaś przyszłe przepisy prawa będą uprawniać, do posiadania i noszenia broni wyłącznie na terenie Republiki Czeskiej. Prawodawstwo dotyczące zakupu i posiadania broni w krajach sąsiednich różna od przepisów prawa obowiązujących na terenie Republiki Czeskiej. Posiadacze broni są tej sytuacji świadomi, ponieważ aktualnie zdają egzamin z wiedzy, w czasie którego m.in. udowadniają również znajomość przepisów prawa regulujących posiadanie broni na terenie Republiki Czeskiej. W praktyce nie dochodzi więc do sytuacji, aby właściciel pozwolenia na broń świadomie przekroczył granicę Republiki Czeskiej ze swoją legalnie posiadaną bronią, jeśli nie ma właściwego pozwolenia wydanego przez sąsiednie państwo. W praktyce zdarzają się wyłącznie sytuacje, że właściciel pozwolenia na broń przekroczy granice państwowe z nabojem, który przypadkowo pozostał w ubraniu lub bagażniku pojazdu. Częstsze są przypadki, w których obywatele Republiki Czeskiej przekraczają granice państwa z przedmiotami, które na terenie Czech są ogólnie dostępne, ale ich posiadanie w niektórych krajach jest ograniczone. Mowa jest np. o gazie pieprzowym, pałkach teleskopowych lub nożach różnego rodzaju. Takie osoby są karane zgodnie z krajowymi przepisami prawa w myśl zasady, że nieznajomość prawa nie zwalnia z jego przestrzegania. Nadal oczywiście prawo posiadania broni i amunicji będzie ograniczone terytorialne do Republiki Czeskiej, zaś projektowana nowelizacja ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej nie ma na celu i nie może nic zmienić w aktualnym stanie.
Kluczową kwestią jest konieczność przyjęcia wnioskowanej nowelizacji prawa, bądź możliwość osiągnięcia identycznych celów bez przyjęcia wnioskowanej zmiany ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej. Pod tym kątem należy przede wszystkim zwrócić uwagę na ogólną koncepcję ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej, kiedy włączenie osób fizycznych (bądź również prawnych) do systemu zabezpieczania bezpieczeństwa Republiki Czeskiej jest aktualnie zapisane wyłącznie w formie obowiązku (art. 3 ust. 2), zaś szczegółowo treść niniejszych obowiązków określa ustawa. Jeśli jednak chodzi o projektowaną nowelizację, sytuacja jest inna, ponieważ zakup, posiadanie i noszenie broni przez osoby cywilne jest w standardowych okolicznościach całkowicie dobrowolną czynnością, zaś zamysłem ustawodawcy nie jest jakakolwiek zmiana niniejszej zasady. Równocześnie jednak projektowana nowelizacja ma uznać, że również taka dobrowolna (zależna od wolnej woli, które wypełnią ścisłe wymogi ustawy) aktywność posiada istotne znaczenie w ramach zagwarantowania bezpieczeństwa Republiki Czeskiej. Przy tym jako zasadniczy aspekt koniecznym jest zauważenie, że udział osób, które posiadają i noszą bronie, w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego i narodowego będzie wynikać z konkretnej, często niemożliwej do przewodzenia sytuacji, nie będzie zależne np. od ogłoszenia stanu wojennego, stanu zagrożenia państwa lub stanu wyjątkowego, np. obowiązków, które miałyby być w ramach ogłoszenia któregoś z powyższych stanów nakładane przez osoby posiadające broń.
Republika Czeska w projektowanych przepisach prawa wyraźnie uznaje, że posiadanie i noszenie broni, jeśli zgodnie z przepisami prawa, staje się częścią całkowitego systemu zabezpieczania jej bezpieczeństwa i równocześnie deklaruje, że zakup, posiadanie i noszenie broni jest w tym kontekście (w odróżnieniu od obowiązku wojskowego) tylko prawem, nie zaś obowiązkiem. Z punktu widzenia ustawowej nowelizacji prawa posiadania broni przez osoby cywilne jawi się jako właściwe, ale z punktu widzenia podstawy prawnej odróżnia posiadanie broni dla celów prywatnych (sport, łowiectwo lub kolekcjonerstwo) od posiadania broni do celów, które mają wyraźnie szersze znaczenie społeczne. W pierwszym przypadku można również mówić o pewnym przywileju, w przypadku drugim zaś zasada posiadania broni różni się, ponieważ staje się prawem (z uwzględnieniem dobrowolności takiego posiadania broni), któremu jednak odpowiada szereg konkretnych obowiązków i warunków. Taką sytuacje ma uwzględniać właśnie projektowana zmiana ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej.
Pod względem proceduralnym przedłożenie dotychczasowego projektu jest konieczne przy uwzględnieniu postępu prac nad nowelizowaną dyrektywą o broni, jeśli w jej wyniku dojdzie do kompleksowej zmiany przepisów prawa czeskiego regulujących posiadanie broni w sferze cywilnej, wtedy koniecznym staje się przyjęcie projektowanej zmiany ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej, jeszcze przed kompleksową zmianą zmiany zwykłych ustaw.
Równocześnie należy podkreślić, że właśnie rodzaje broni, których będzie dotyczyć zmieniana dyrektywa o kontroli zakupu i posiadania broni palnej zaszeregowane do broni kategorii A, potencjalnie, z praktycznego (technicznego) punktu widzenia, mogą zostać wykorzystane do wypełniania zadań wynikających z zakresu zagwarantowania bezpieczeństwa państwa, jak również przy przygotowaniu osób fizycznych do wypełniania tych zadań (włącznie z indywidualnym dobrowolnym treningiem i dokształcaniem). Patrząc szerzej pod kątem spraw bezpieczeństwa, jako kluczowa jawi się jednak konieczność wprowadzenia regulacji, w powiązaniu z nowelizowaną dyrektywą o broni, dzięki którym zostanie ograniczone przejście zakazanych, na podstawie nowych przepisów, rodzajów broni do sfery nielegalnej. Projektowana zmiana ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej powinna stworzyć warunki do przyjęcia takiej nowelizacji na poziomie zwykłych ustaw.
