Wyrok ważny w poprawnej wykładni zasad zmiany ostatecznej decyzji przyznającej pozwolenie na broń, w zakresie ilości egzemplarzy broni.

Wyrok

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

z dnia 20 września 2016 r.

II SA/Wa 495/16

Ocena zasadności zastosowania trybu zmiany decyzji określonego w art. 155 k.p.a. z punktu widzenia interesu społecznego oraz słusznego interesu strony. Uczestnictwo w zawodach strzeleckich a realizacja celu pozwolenia na broń sportową.

TEZA aktualna

  1. Choć tryb postępowania przewidziany w art. 155 k.p.a. nie przewiduje działania na wniosek, to podanie złożone przez stronę w sprawie zmiany decyzji na podstawie art. 155 k.p.a. uznaje się za wyrażenie przez nią zgody na dokonanie stosownej zmiany decyzji.
  2. Decyzje wydawane na podstawie art. 155 k.p.a. mają charakter decyzji uznaniowych, gdyż określone w nim przesłanki nie są w żaden sposób zdefiniowane. Wymagania interesu społecznego lub słusznego interesu strony muszą być więc ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść, wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy, a zawarta w art. 155 k.p.a. przesłanka interesu społecznego lub słusznego interesu strony powinna podlegać ocenie według wynikającej z art. 7 k.p.a. zasady uwzględnienia z urzędu interesu społecznego oraz słusznego interesu strony. Oznacza to, że organ uprawniony przez przepisy prawa do rozstrzygnięcia sprawy, powinien ją załatwić zgodnie ze słusznym interesem strony, jeżeli nie stoi on w kolizji z interesem społecznym.
  3. Zasadność zastosowania w sprawie trybu określonego w art. 155 k.p.a. należy zawsze rozważać w świetle przepisów prawa materialnego obowiązujących w okresie wydawania decyzji ostatecznej.
  4. Nie jest okolicznością uzasadniającą, w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 i 2 pkt 4 oraz ust. 3 pkt 3 ustawy z 1999 r. o broni i amunicji przyznanie pozwolenia na broń sportową w celu uprawiania sportu strzeleckiego jedynie poprzez uczestnictwo w zawodach strzeleckich. Uczestnictwo w zawodach stanowiłoby dodatkowe, pozaustawowe kryterium przyznawania prawa do posiadania broni do celów sportowych.

UZASADNIENIE

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska.

Sędziowie WSA: Anna Mierzejewska, Stanisław Marek Pietras (spraw.).

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2016 r. sprawy ze skargi G.B. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia (…) stycznia 2016 r. nr (…) w przedmiocie odmowy zmiany decyzji w sprawie wydania pozwolenia na broń palną sportową do celów sportowych w zakresie liczby egzemplarzy

  1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji,
  2. zasądza od Komendanta Głównego Policji na rzecz skarżącego G.B. kwotę 200 zł (słownie: dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie faktyczne

Decyzją (…) Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia (…) sierpnia 2014 r. nr I.dz. (…), skarżący G. B. otrzymał pozwolenie na 4 egzemplarze broni palnej do celów sportowych, tj. 2 egz. broni palnej centralnego zapłonu z lufami gwintowanymi o kalibrze do 12 mm, 1 egz. broni bocznego zapłonu z lufami gwintowanymi o kalibrze do 6 mm oraz 1 egz. broni palnej gładkolufowej.

Następnie decyzją tego samego organu z dnia (…) kwietnia 2015 r. nr I.dz. (…), zmieniono poprzednią decyzję i skarżący otrzymał pozwolenie na dodatkowe 4 jednostki broni (3 centralnego zapłonu oraz 1 bocznego zapłonu).

Na dzień dzisiejszy dysponuje on zatem pozwoleniem na 8 jednostek broni palnej do celów sportowych i w ramach tego pozwolenia nabył po 2 egzemplarze karabinków bocznego i centralnego zapłonu, 2 egzemplarze pistoletów centralnego zapłonu, 1 egzemplarz pistoletu bocznego zapłonu oraz 1 egzemplarz strzelby gładkolufowej.

Pismem z dnia (…) października 2015 r. skarżący złożył wniosek o zmianę powyższych decyzji w części dotyczącej rozszerzenia pozwolenia o kolejne 4 egzemplarze broni palnej sportowej do celów sportowych, a to 3 egzemplarze broni centralnego zapłonu oraz 1 egzemplarz broni bocznego zapłonu uzasadniając, że spełnia w dalszym ciągu wszystkie przesłanki ustawowe do posiadania broni palnej sportowej, a w trakcie treningów i zawodów korzysta już z własnej broni. Natomiast posiadana aktualnie broń w pełni nie zaspokaja jego potrzeb, ponieważ nie może brać udziału w niektórych konkurencjach i rozszerzenie pozwolenia umożliwiłoby mu wyeliminowanie niedogodności, a wniosek dotyczy karabinków półautomatycznych centralnego i bocznego zapłonu oraz rewolweru i sztucera centralnego zapłonu. Do wniosku dołączył zaświadczenie o członkostwie w (…) Klubie Strzelectwa (…) Sp. Z o.o. w S., patent strzelecki oraz licencję PZSS ważną na 2015 r., potwierdzenie udziału w szkoleniach strzeleckich i zawodach za okres od stycznia 2014 r. do października 2015 r.

W trakcie prowadzonego postępowania skarżący przedłożył ponadto uzupełnione zaświadczenie o jego udziale w szkoleniach i treningach strzeleckich z których wynika, że od zmiany decyzji w zakresie liczby egzemplarzy broni, tj. od dnia (…) kwietnia 2015 r., wymieniony uczestniczył w jednych zawodach strzeleckich (w dniu 13 czerwca 2015 r.) oraz w trzydziestu pięciu klubowych szkoleniach strzeleckich. Skarżący przedstawił także kolejne zaświadczenie o udziale w szkoleniach i treningach strzeleckich oraz komunikaty klasyfikacyjne z udziału w sześciu zawodach strzeleckich i z przedłożonych dowodów wynika, że od zmiany decyzji w zakresie liczby egzemplarzy broni, uczestniczył w trzech zawodach strzeleckich (w dniach 17 maja 2015 r.,13 czerwca 2015 r. i 28 listopada 2015 r.), zaś z miejsca zamieszkania posiada pozytywną opinię i jest osobą niekaraną.

(…) Komendant Wojewódzki Policji decyzją z dnia (…) grudnia 2015 r. nr (…), działając na podstawie art. 155, 104 i 268a k.p.a., odmówił zmiany decyzji z dnia (…) sierpnia 2014 r. nr I.dz. (…) w przedmiocie wydania pozwolenia na broń palną sportową do celów sportowych, w zakresie liczby egzemplarzy broni palnej sportowej do celów sportowych. W uzasadnieniu – powołując się na opisany powyżej stan faktyczny – podał, że zgodnie z art. 155 k.p.a., decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał lub przez organ wyższego stopnia, Jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony, co stanowi odstępstwo od zasady trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych wyrażonej w art. 16 k.p.a. Zatem organ dokonuje oceny interesu publicznego lub słusznego interesu strony, a tym samym wyważenia racji tych interesów, co wynika z art. 7 k.p.a. Ponadto jest to decyzja uznaniowa, gdyż określone w nim przesłanki nie są w żaden sposób zdefiniowane. Wymagania interesu społecznego lub słusznego interesu strony muszą być więc ustalone w konkretnej sprawie i uzyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy. Wobec powyższego ustalić należało, czy rozszerzenie posiadanego przez skarżącego pozwolenia na łączne posiadanie broni palnej sportowej, nie stoi w kolizji z obowiązującym porządkiem prawnym oraz interesem społecznym i tylko w zakresie tych kryteriów organ jest obowiązany rozpatrywać wniosek skarżącego. Tymczasem w rozpoznawanej sprawie brak jest podstaw uzasadniających zmianę decyzji przyznającej skarżącemu pozwolenie na broń palną do celów sportowych w zakresie liczby egzemplarzy broni palnej sportowej. Zebrany w sprawie materiał dowodowy i okoliczności powoływane przez stronę nie przekonują o potrzebie posiadania przez niego dodatkowo 3 egzemplarzy broni centralnego zapłonu oraz 1 egzemplarza broni bocznego zapłonu. Bezsprzecznym jest, że strona przynależy do (…) Klubu Strzeleckiego “(…)” w S., posiada dokumenty uprawniające do udziału we współzawodnictwie sportowym, tj. licencję zawodnika oraz “patent strzelecki”. Jednak w toku prowadzonego postępowania administracyjnego strona nie udowodniła, że faktycznie uczestniczy w zawodach, dla których niezbędne byłoby posiadanie dodatkowych 4 egzemplarzy broni palnej. Nie przedłożyła również dokumentacji, która przemawiałaby za zmianą decyzji na posiadanie łącznie 8 egzemplarzy broni palnej do celów sportowych. Wynika natomiast, że od zmiany decyzji w zakresie liczby egzemplarzy broni, tj. od dnia (…) kwietnia 2015 r., skarżący udokumentował starty w trzech zawodach strzeleckich, w tym w dwóch konkurencjach z broni bocznego zapłonu i w trzech konkurencjach z broni centralnego zapłonu. Z kolei tylko ustalenie, że strona faktycznie uczestniczy w zawodach z broni, o którą się ubiega, będzie zgodne z interesem społecznym, który przejawia się tym, aby w rękach osób fizycznych nie znajdowało się broni więcej niż to wynika z rzeczywistej potrzeby realizacji celu, dla którego pozwolenie przyznano. W sytuacji ubiegania się o kolejne egzemplarze broni, strona winna przedłożyć organowi Policji nie tylko dokumenty potwierdzające aktywne i systematyczne uprawianie strzelectwa, ale także wskazujące, iż jej zainteresowania strzeleckie rozszerzyły się o nowe dyscypliny strzeleckie, do których uprawiania są jej potrzebne kolejne egzemplarze broni, lecz skarżący nie udowodnił, że faktycznie uczestniczy w zawodach, dla których niezbędne byłoby posiadanie żądanych egzemplarzy broni palnej, bowiem – jak wynika z materiału dowodowego – bierze on udział w konkurencjach strzeleckich z wykorzystaniem karabinu bocznego zapłonu, pistoletu bocznego zapłonu, strzelby praktycznej, pistoletu centralnego zapłonu oraz karabinu centralnego zapłonu. W ramach uzyskanego pozwolenia, skarżący nabył już 3 karabiny centralnego zapłonu, 2 pistolety centralnego zapłonu, pistolet bocznego zapłonu, karabin bocznego zapłonu oraz strzelbę. Zebrany materiał dowodowy wskazuje zatem, że skarżący uczestniczy w zawodach strzeleckich w takim zakresie, do którego wystarczająca jest posiadana przez niego obecna liczba egzemplarzy broni. Chęć wykorzystywania broni w zawodach strzeleckich w przyszłości również nie może stanowić przesłanki uzasadniającej przyznanie prawa do posiadania kolejnych, dodatkowych egzemplarzy broni palnej w chwili obecnej. Skoro strona nie uczestniczy w zróżnicowanych konkurencjach strzeleckich, to ich zamiar uprawiania w nieokreślonej przyszłości nie można uznać za oczywisty i ważny, powodujący konieczność posiadania dodatkowych egzemplarzy broni. Podkreślono, że podstawą rozstrzygnięcia administracyjnego nie mogą być zamiary, a udokumentowane okoliczności faktyczne. W interesie społecznym nie leży bowiem wydawanie pozwolenia na broń opierając się na hipotezie wystąpienia danych skutków w przyszłości i ustawodawca takiej przesłanki wydawania pozwoleń na broń nie przewidział. W dalszej części dodano, że sprawa jest rozstrzygana w trybie nadzwyczajnym określonym w art. 155 k.p.a., w którym to bada się nie tylko zasadność przyznania pozwolenia na broń sportową w oparciu o przepisy ustawy o broni i amunicji. Do podstawowych przesłanek wzruszenia decyzji w trybie art. 155 k.p.a. należy wzgląd na interes społeczny i na słuszny interes strony, a interes społeczny w tym przypadku nie przemawia za przyznaniem dodatkowych egzemplarzy broni do celów sportowych. Wobec powyższego interes strony musi ustąpić na rzecz interesu społecznego, dla którego jest istotne, aby rozszerzenie posiadanego przez stronę pozwolenia o kolejne egzemplarze broni było uzasadnione obiektywnymi okolicznościami, wskazującymi na konieczność przyznania prawa do większej niż dotychczas liczby egzemplarzy broni. Interes bezpieczeństwa i porządku publicznego, a więc interes społeczny przejawia się bowiem tym, aby w rękach osób fizycznych nie znajdowało się broni więcej niż to wynika z rzeczywistej potrzeby realizacji celu, dla którego pozwolenie przyznano.

W odwołaniu z dnia (…) grudnia 2015 r. do Komendanta Głównego Policji, skarżący nie zgodził się z zaskarżoną decyzją i podał, że nie mógł przedstawić komunikatów z zawodów w nowych dyscyplinach z uwagi na to, że nie dysponuje odpowiednią bronią, by w nich startować. Nie podzielił także stanowiska organu, że większą rangę mają zawody strzeleckie niż szkolenia i treningi pod nadzorem znanych, cenionych instruktorów i sędziów z patentami klasy międzynarodowej. Ponadto obecnie nie stanowi zagrożenia dla interesu społecznego i nie zmieni się to wraz z posiadaniem 4 egzemplarzy broni więcej.

Komendant Główny Policji decyzją z dnia (…) stycznia 2016 r. nr (…), mając za podstawę art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu – powołując się na argumentację w niej zawartą i opisany powyżej stan faktyczny – podał, że okoliczności powoływane przez skarżącego nie przekonują o potrzebie posiadania przez niego dodatkowych egzemplarzy broni bocznego i centralnego zapłonu ze względu na to, iż tego rodzaju broń strona już posiada (jak wyżej wskazano m.in. 2 egzemplarze karabinków bocznego i centralnego zapłonu oraz 2 egzemplarze pistoletów centralnego zapłonu), a nie wykazał, iż uprawia taką ilość różnych konkurencji strzeleckich, że w użyciu znajdują się wszystkie posiadane przez niego jednostki broni. Z przedstawionych przez niego komunikatów i wykazów dotyczących udziału w zawodach i szkoleniach strzeleckich wynika, że startuje i trenuje przy użyciu ogólnie m.in. pistoletów i karabinków bocznego i centralnego zapłonu, a więc po jednym egzemplarzu posiadanej broni może zamienić (w ramach przyznanego mu dotychczas pozwolenia) na egzemplarze go interesujące (np. 1 egzemplarz karabinka bocznego zapłonu z dwóch posiadanych może zamienić na karabinek półautomatyczny) Jego indywidualny interes nie poniesie zatem żadnego uszczerbku, a w interesie społecznym, którego racje wynikają z reglamentacyjnego charakteru przepisów o dostępie do broni, nie leży wyposażanie kogokolwiek w broń (lub większą jej ilość), gdy nie jest to uzasadnione okolicznościami faktycznymi. Podkreślono, że organy Policji nie kierują się wyłącznie oświadczeniami czy deklaracjami osób zainteresowanych posiadaniem broni (w takim przypadku ich rola sprowadzałaby się do legalizowania wskazanej przez te osoby liczby jednostek broni), ale badają, w jakim zakresie faktycznie uprawiają one sport strzelecki. W tym kontekście należy zauważyć, iż skarżący uzyskał pozwolenie na broń do uprawiania strzelectwa sportowego, czyli uczestniczenia w rywalizacji zawodniczej. Niewątpliwie wymaga to treningów i szkoleń, jednakże ograniczając do minimum aktywność rywalizacyjną z użyciem tożsamych egzemplarzy broni (w 2015 r. starty w 5 zawodach) skarżący dodatkowo nie przekonuje, że w jego przypadku koniecznym jest rozszerzenie prawa do broni co do ilości. Innymi słowy, tego prawa nie przyznaje się “na zapas”, tj. w zakresie przekraczającym rzeczywistą potrzebę wnioskującego, określoną na podstawie liczby uprawianych przez niego konkurencji strzeleckich, do których niezbędna jest różna (ze względu na parametry techniczne wynikające z przepisów regulujących te konkurencje) broń.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący G. B. o wniósł o uchylenie zaskarżonej i poprzedzającej ją decyzji oraz zasądzenie kosztów postępowania zarzucając naruszenie:

  1. naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to – art. 8 i 11 k.p.a. poprzez nie ustosunkowanie się do dokumentu zawierającego opinię prezesa klubu strzeleckiego oraz nie ustosunkowanie się do wyjaśnień złożonych przez niego, – art. 77 § 4 poprzez nie wzięcie pod uwagę faktu znanego organowi z urzędu, – art. 7  i 77 § 1  i 107 § 3 k.p.a. poprzez nie wykazanie należytej dbałości w dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego rozstrzyganej sprawy, nie zebranie i nie rozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, a w konsekwencji nie zawarcie w uzasadnieniu decyzji treści odpowiadającej wymogom z art. 107 § 3, – art. 155 poprzez brak precyzyjnego ustalenia w jaki sposób należy rozumieć interes społeczny i słuszny interes strony w omawianym, konkretnym stanie faktycznym i prawnym.
  2. naruszenie przepisów prawa materialnego mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to: art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, poprzez jego niezastosowanie.

W uzasadnieniu podał, że analiza obydwu wydanych w sprawie decyzji prowadzi do konkluzji, że główną przyczyną dla której organy odmówiły wnioskowanego rozszerzenia decyzji jest fakt, że nie uczestniczy on w zawodach dla których niezbędne byłoby posiadanie dodatkowych (wnioskowanych) czterech sztuk broni. Takie stanowisko organów jest niezrozumiale wobec faktu, że motywował swój wniosek o rozszerzenie decyzji właśnie tym, że dodatkowe (wnioskowane) cztery sztuki broni umożliwią mu start w tych konkurencjach w których do tej pory uczestniczyć nie mógł. Innymi słowy, nie startuje w zawodach bo nie ma odpowiedniej broni, a nie dostanie na nią pozwolenia, bo nie startuje w zawodach. W tym względzie nie przeprowadzono dowodu z dokumentu Zaświadczenia nr (…) z dnia (…) października 2015 r. w którym Prezes (…) Klubu Strzeleckiego (…) pozytywnie opiniuje fakt starania się przez niego o rozszerzenie pozwolenia na broń. Ponadto z powyższego dokumentu wynika, że regularnie trenuje na strzelnicy oraz uczestniczy w zawodach strzeleckich organizowanych przez Klub, a także reprezentuje Klub w zawodach na szczeblu wojewódzkim. Skutkiem pominięcia rzeczonego dokumentu w ocenie materiału dowodowego jest to, że obydwa organy nie wykazały należytej dbałości w precyzyjnym ustaleniu stanu faktycznego sprawy. Ponadto w trakcie postępowania administracyjnego, żaden z organów nie wziął pod uwagę jego wyjaśnień, gdzie wielokrotnie informował osobę prowadzącą postępowanie, że nie może startować w niektórych wybranych przez siebie konkurencjach, ponieważ nie posiada odpowiedniej broni ani nie ma możliwości wypożyczenia jej w ŚKA (…) (osobiste wizyty skarżącego w Komendzie Wojewódzkiej Policji w K. miały miejsce między innymi: 13 października 2015 r., 22 października 2015 r., 8 grudnia 2015 r., co potwierdzają apostaty na dokumentach znajdujących się w aktach sprawy). Abstrahując od powyższych uchybień organu w ocenie zebranego materiału dowodowego podniósł, że tak wyspecjalizowana jednostka Komendy Wojewódzkiej Policji, jaką jest Zespół Pozwoleń na Broń dysponuje zapewne wiedzą o tym, że brak dostępu do określonego typu broni, absolutnie uniemożliwia i wyklucza start w zawodach w których wymaga się tego właśnie typu broni, a jako fakt znany organowi z urzędu – nie wymaga dowodu w myśl art. 77 § 4 k.p.a. Gdyby zatem organ prawidłowo ocenił zebrany materiał dowodowy, z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego, doszedłby do przekonania, że brak startu w określonych zawodach strzeleckich nie może stanowić przyczyny odmowy rozszerzenia decyzji o pozwoleniu na broń. Kolejnym poważnym uchybieniem w zakresie ustalenia stanu faktycznego sprawy, przez organ II instancji jest stwierdzenie, że: “okoliczności powoływane przez stronę nie przekonują o potrzebie posiadania przez nią dodatkowych egzemplarzy broni bocznego i centralnego zapłonu ze względu na to, iż tego rodzaju broń strona już posiada”. Jednakże faktyczne nie posiada on dwóch tożsamych egzemplarzy broni (karabinek bocznego zapłonu, karabinek centralnego zapłonu, pistolet bocznego zapłonu i pistolet centralnego zapłonu – to jedynie nazwy pewnych grup broni, w ramach których wyodrębnia się po kilkadziesiąt różnych jej rodzajów), a ustawa o broni i amunicji, w odniesieniu do broni palnej dopuszcza wydanie zezwolenia wyłącznie na broń centralnego zapłonu lub broń bocznego zapłonu bądź broń gładkolufową lub do strzelania przy użyciu prochu czarnego (jest to katalog zamknięty – innych kategorii nie ma). Ze sformułowana użytego w decyzji można by wnioskować, że osoba uprawiająca strzelectwo sportowe może posiadać po jednej sztuce broni z każdego rodzaju, a więc maksymalnie cztery sztuki broni, zaś takiego ograniczenia nie wprowadza natomiast ustawa i w tej sytuacji nieprawdziwym jest twierdzenie, że posiada już broń o którą wnioskuje. W dalszej części wskazał, że organ drugiej instancji popełnił błąd w ustaleniach faktycznych poprzez mylne określenie liczby i rodzajów broni posiadanej przez niego, bowiem posiada on jeden egzemplarz karabinka bocznego zapłonu a nie dwa, jak ustalił organ odwoławczy oraz posiada trzy karabinki centralnego zapłonu a nie dwa, jak ustalił organ. Z kolei co do zarzutu naruszenia art. 155 k.p.a. wydaje się być bezspornym, że na gruncie powołanego przepisu bezwzględnym obowiązkiem organu jest dokładne zbadanie co należy rozumieć pod pojęciem słusznego interesu strony i interesu społecznego, w konkretnej sprawie. Tymczasem ani organ pierwszej instancji ani organ drugiej instancji nie wyważył precyzyjnie tych interesów. Organ pierwszej instancji w piśmie z dnia (…) października 2015 r. wezwał go do przedstawienia dokumentów potwierdzających pobyty na strzelnicy argumentując to koniecznością ustalenia czy za przyznaniem “pozwolenia na kolejne egzemplarze broni przemawia słuszny interes strony”. W odpowiedzi udokumentował odbycie ponad 120 szkoleń strzeleckich (będących właśnie dowodem pobytów na strzelnicy), lecz fakt ten został zupełnie pominięty przez organ pierwszej instancji który w swojej decyzji orzekł, że jedyną okolicznością udowadniającą istnienie słusznego interesu strony byłoby uczestniczenie przez nią w zawodach (do których wymagane jest posiadanie wnioskowanej broni). Z kolei organ odwoławczy nie tylko podzielił stanowisko organu I instancji ale podkreślił, że strona uzyskała pozwolenie na broń właśnie celem uczestniczenia w zawodach. Tym samym KGP na potrzeby wydanej przez siebie decyzji, zdefiniował pojęcie “strzelectwo sportowe” jako wyłącznie “uczestniczenie w zawodach strzeleckich”, a taka definicja nie jest definicją legalną i nie da się jej stworzyć na gruncie ustawy o broni i amunicji, na co wskazuje orzecznictwo sądowe. Niezależnie od powyższych rozważań organ odwoławczy sugeruje, że powinien on w ramach dotychczas przyznanego pozwolenia “zamienić” posiadaną broń na inną wnioskowaną, lecz pozbycie się przez niego egzemplarzy broni powoduje, że nie będzie on mógł brać udziału w tych zawodach do udziału w których wymaga się jej posiadania. Innymi słowy, będzie mógł brać udział w nowych konkurencjach, ale nie dotychczasowych. Jeśli zatem organ ocenił słuszny interes strony przez pryzmat nieprawdziwej i pozanormatywnej definicji, niezgodnej ani z powszechnym rozumieniem tego terminu ani z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, to nie sposób uznać, że ocena ta dokonana została prawidłowo. Ponadto nie sposób nie zauważyć, że organ drugiej instancji (podobnie zresztą jak organ pierwszej instancji) w ogóle nie ustalił czym, w omawianej sprawie, jest interes społeczny. Konsekwencją tego działania jest brak doprecyzowania w jaki sposób rozszerzenie decyzji (zgodnie z żądaniem strony) miałoby zagrozić dobru ogólnemu. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu: “W państwie prawa nie ma miejsca dla mechanicznie i sztywno pojmowanej nadrzędności interesu ogólnego nad interesem indywidualnym. Oznacza to, że w każdym przypadku działający organ ma obowiązek wskazać, o jaki interes ogólny (publiczny) chodzi i udowodnić, iż jest on na tyle ważny i znaczący, że bezwzględnie wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywateli” (tak Czesław Martysz, Andrzej Matan w: Komentarz do art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego). Brak konkretyzacji interesu publicznego jest w niniejszej sprawie, niezmiernie krzywdzący, bowiem właśnie prymat przyznany interesowi społecznemu spowodował rozstrzygnięcie sprawy niezgodnie z jego żądaniem. Niezależnie od powyższego organ odwoławczy (podobnie jak organ pierwszej instancji) oceniając możliwość dokonania zmiany decyzji zupełnie pominął przepisy szczególne, o których mowa w art. 155 k.p.a. Takie działanie organu mogą rodzić przypuszczenia, że organ “z góry” przesądził o treści wydanej decyzji a tym samym nie widział już potrzeby analizowania materialnoprawnej jej podstawy. “Zasadność zastosowania w sprawie trybu określonego w art. 155 k.p.a. należy zawsze rozważać w świetle przepisów prawa materialnego obowiązujących w okresie wydawania decyzji ostatecznej”, (tak: J. Borkowski w: Komentarz, 1996, s. 691).

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji wniósł o jej oddalenie, wskazując na dotychczasowe ustalenia faktyczne i prawne.

Uzasadnienie prawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Skarga analizowana pod tym kątem zasługuje na uwzględnienie. Zaakcentować wyraźnie należy, że w rozpoznawanej sprawie skarżący G. B. występując do (…) Komendant Wojewódzki Policji z wnioskiem z dnia (…) października 2015 r. zwrócił się z prośbą o zmianę decyzji z dnia (…) sierpnia 2014 r. nr I.dz. (…) w zakresie liczby posiadanych egzemplarzy broni palnej sportowej do celów sportowych. Wniosek skarżącego dotyczył więc zmiany decyzji ostatecznej w trybie art. 155 k.p.a.

W świetle przepisu art. 155 k.p.a., dla zmiany lub uchylenia decyzji, na mocy której strona nabyła prawo, niezbędne jest spełnienie czterech przesłanek: istnienie decyzji ostatecznej, za jej uchyleniem lub zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony, zgoda strony na zmianę lub uchylenie decyzji oraz brak przeciwwskazań w przepisach ustaw szczególnych.

Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej w trybie art. 155 k.p.a. jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, którego istotą jest jedynie ustalenie, czy zachodzą przesłanki określone w art. 155 k.p.a. uzasadniające uchylenie bądź zmianę decyzji. Należy przy tym podkreślić, że choć tryb postępowania przewidziany w art. 155 k.p.a. nie przewiduje działania na wniosek, to podanie złożone przez stronę w sprawie zmiany decyzji na podstawie art. 155 k.p.a. uznaje się za wyrażenie przez nią zgody na dokonanie stosownej zmiany decyzji (tak m.in. A. Matan (w:)w:/ G. Łaszczyca, Cz. Martysz i A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom II, Zakamycze 2005 i powołany tam wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 1996 r. sygn. akt III SA 1214/95, LEX 27429). Ponadto decyzje wydawane na podstawie art. 155 k.p.a. mają charakter decyzji uznaniowych, gdyż określone w nim przesłanki nie są w żaden sposób zdefiniowane. Wymagania interesu społecznego lub słusznego interesu strony muszą być więc ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść, wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy, a zawarta w art. 155 k.p.a. przesłanka interesu społecznego lub słusznego interesu strony powinna podlegać ocenie według wynikającej z art. 7 k.p.a. zasady uwzględnienia z urzędu interesu społecznego oraz słusznego interesu strony. Oznacza to, że organ uprawniony przez przepisy prawa do rozstrzygnięcia sprawy, powinien ją załatwić zgodnie ze słusznym interesem strony, jeżeli nie stoi on w kolizji z interesem społecznym.

W judykaturze podkreśla się, że uwzględnienie interesu strony w rozumieniu art. 155 k.p.a. należy rozumieć w ten sposób, iż mając do wyboru możliwość korzystniejszego dla strony rozstrzygnięcia, niepozostającego jednakże w kolizji z obowiązującym porządkiem prawnym, organ działając w granicach uznania administracyjnego, przyjmuje ten sposób orzekania, zmieniając decyzję mniej korzystną dla strony (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 maja 2005 r. sygn. akt OSK 1746/04, LEX nr 172172).

W rozpoznawanej sprawie, gdzie strona wystąpiła o zmianę decyzji ostatecznej przyznającej jej uprawnienie do posiadania broni palnej sportowej organy Policji obowiązane były więc ocenić, czy rozszerzenie posiadanego przez stronę pozwolenia na łączne posiadanie 12 egzemplarzy broni palnej sportowej, nie stoi w kolizji z obowiązującym porządkiem prawnym oraz interesem społecznym. Przesłanką odmowy zmiany decyzji w niniejszej sprawie, przy braku przepisów szczególnych sprzeciwiających się takiej zmianie, mogło być wyłącznie wykazanie przez organ sprzeczności miedzy słusznym interesem strony, a interesem społecznym. W tym miejscu rację należy przyznać skarżącemu, że organ w sposób niedbały i nie do zaakceptowania ocenił materiał dowodowy sprawy, co miało niewątpliwie wpływ na wynik sprawy, bowiem – wbrew stwierdzeniu zawartemu w zaskarżonej decyzji, że skarżący jest w posiadaniu dwóch karabinków bocznego zapłonu oraz dwóch karabinków centralnego zapłonu – w rzeczywistości jest on posiadaczem jednego egzemplarza karabinka bocznego zapłonu oraz trzech egzemplarzy centralnego zapłonu.

Ponadto – zdaniem Sądu – organy Policji nie wykazały w rozpoznawanej sprawie sprzeczności miedzy interesem indywidualnym strony, która chciała uzyskać uprawnienie do posiadania broni odpowiadającej konkurencjom strzeleckim w jakich startuje oraz w jakich chce startować i podnosić swoje kwalifikacje, a interesem społecznym przejawiającym się w tym, aby w rękach osób fizycznych nie znajdowało się broni więcej niż to wynika z rzeczywistej potrzeby realizacji celu, dla którego pozwolenie przyznano.

Organy Policji przyznając skarżącemu decyzjami z dnia (…) sierpnia 2014 r. nr I.dz. (…) oraz z dnia (…) kwietnia 2015 r. nr I.dz. (…) pozwolenie na broń palną sportową w ilości łącznie ośmiu egzemplarza broni palnej sportowej uznały tym samym istnienie po jego stronie szczególnych okoliczności, uzasadniających przyznanie pozwolenia na broń sportową. Tymi szczególnymi okolicznościami wskazanymi przez organ było duże zaangażowanie strony w sport strzelecki, w tym jej uczestnictwo w szkoleniach strzeleckich oraz w zawodach strzeleckich. W tym miejscu tytułem uzupełnienia dodać należy, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji, skarżący uczestniczył w około 120 szkoleniach strzeleckich (co organ w pominął w zaskarżonej decyzji skupiającej się jedynie na uczestnictwie w zawodach strzeleckich) i w trzech zawodach strzeleckich.

Organy Policji odmawiając następnie stronie zmiany tej decyzji, poprzez rozszerzenie posiadanego przez nią uprawnienia uznały, iż dotychczasowy sposób uprawiania strzelectwa sportowego i osiągane wyniki w zawodach nie uzasadniają potrzeby rozszerzenia prawa strony do broni palnej sportowej, z uwagi na możliwość dalszego uprawiania przez nią strzelectwa przy wykorzystaniu już posiadanej broni centralnego zapłonu, jak i broni klubowej. Jednakże nie odniosły się do argumentów skarżącego, że rozszerzenie uprawnień do posiadania broni umożliwi mu poprawę wyników sportowych, poprzez możliwość korzystania z broni indywidualnej dostosowanej do jego osoby oraz udział w szerszym zakresie w różnych konkurencjach strzeleckich. Tym bardziej, że klub strzelecki nie posiada tego rodzaju broni i nie może on np. ją wypożyczyć. Na marginesie dodać należy, że w ten sposób organ sprowadził sprawę do zasady, używając kolokwialnego określenia, błędnego koła. Z tego mianowicie powodu, że nie przyznał mu dodatkowych egzemplarzy broni, bo skarżący nie uczestniczył w zawodach w jej użyciem, a brak uczestnictwa wszak wynikało – co podkreślał skarżący – z braku posiadania tej broni. Dodać w tym miejscu ponadto należy, że tego rodzaju decyzja nie może być uzależniona – co organ wyraźnie podkreślił w jej uzasadnieniu – tylko od udokumentowanego, mającego miejsce w przeszłości, uczestnictwa w zawodach strzeleckich, na co wielokrotnie zwracano uwagę w judykaturze.

W dalszej części wskazać należy, że zasadność zastosowania w sprawie trybu określonego w art. 155 k.p.a. należy zawsze rozważać w świetle przepisów prawa materialnego obowiązujących w okresie wydawania decyzji ostatecznej.

Z brzmienia przepisu art. 10 ust. 1 i 2 pkt 4 oraz ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576), który stanowił materialnoprawną podstawą decyzji z dnia (…) sierpnia 2014 r. przyznającej skarżącemu pozwolenie na broń sportową wynika, iż organy Policji mają obowiązek (vide: “organ Policji wydaje”) wydać pozwolenie na broń w celach sportowych, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni, a za ważną przyczynę uważa się udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim, posiadanie kwalifikacji sportowych, o których mowa w art. 10b, oraz licencji właściwego polskiego związku sportowego – dla pozwolenia na broń do celów sportowych. Zatem organ błędnie położył nacisk, uzasadniając prymat interesu społecznego nad słusznym interesem strony, jedynie na zawodach strzeleckich, całkowicie pomijając cytowane powyżej przesłanki materialnoprawne oraz wskazane już wyżej czynne uczestnictwo, poprzez treningi strzeleckie.

Zatem nie jest okolicznością uzasadniającą, w rozumieniu tego przepisu, przyznanie pozwolenia na broń sportową w celu uprawianie sportu strzeleckiego jedynie poprzez uczestnictwo w zawodach strzeleckich. Wszak organ całkowicie stracił z pola widzenia fakt, że skarżący rozpoczyna dopiero uprawianie sportu strzeleckiego i uczestnictwo w zawodach strzeleckich jest zwieńczeniem treningów strzeleckich, a braku tych ostatnich nie można zarzucić skarżącemu. Reasumując, uczestnictwo w zawodach stanowiłby dodatkowe, pozaustawowe kryterium przyznawania prawa do posiadania broni do celów sportowych.

Nie do zaakceptowania jest więc sytuacja, w której organy Policji odmawiając stronie zmiany decyzji ostatecznej w trybie art. 155 k.p.a. i oceniając w tym kontekście słuszny interes strony, dokonują oceny ilości zawodów, w których skarżący uczestniczył.

Jak już zostało podniesione wcześniej, decyzje wydawane przez organ w trybie art. 155 k.p.a. mają charakter decyzji uznaniowych. W tej sytuacji zakres kontroli sądowej decyzji podejmowanych przez organ w ramach uznania administracyjnego jest ograniczony, bowiem Sąd bada zgodność z prawem podjętego rozstrzygnięcia, a nie wnika w jego celowość. Sąd w ramach kontroli decyzji uznaniowych uprawniony jest jednak do oceny, czy na podstawie przepisów prawa dopuszczalne było wydanie decyzji, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania i czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami tak, że nie można mu postawić zarzutu dowolności.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji nie spełniają powyższych kryteriów.

Organy Policji odmawiając skarżącemu zmiany decyzji ostatecznej nie wykazały bowiem, dlaczego w stanie faktycznym niniejszej sprawy rozszerzenie posiadanego przez niego uprawnienia w trybie art. 155 k.p.a. nie dało się pogodzić z obowiązującym porządkiem prawnym. Z uzasadnienia decyzji nie wynika, dlaczego interes społeczny był nie do pogodzenia z interesem indywidualnym strony, której wydano przecież wcześniej pozwolenie na broń sportową.

Rozpoznając zatem sprawę na nowo, organ uwzględni poczynioną powyżej analizę prawną dokonaną przed Sąd.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 145 § 1 lit. c w zw. z art. 132, a w sprawie kosztów na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 i 209 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718), należało orzec jak w sentencji wyroku.