Porównanie czeskich rozwiązań prawa do broni z przepisami prawa obowiązującymi w innych krajach

Dzisiaj kolejny fragment obszernego uzasadnienia ustawy o zamianie ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej. Ten fragment jest o tyle istotny, że prezentuje możliwości wpisania prawa do broni na poziom przepisów konstytucyjnych, bez konieczności odwoływania się do regulacji amerykańskich. Mi osobiście regulacje amerykańskie bardzo odpowiadają, niestety póki co ich przyjęcie na gruncie europejskim jest mrzonką. Czesi wymyśli podobny amerykańskiemu poziom gwarancji posiadania, wkomponowany w reguły konstytucyjne. Można powiedzieć to co czescy prawodawcy sformułowali możliwe jest do zaszczepienia w każdym państwie o europejskiej kulturze prawa. To możliwe jest również w Polsce.

Czeski pomysł umiejscowienia prawa do broni w Konstytucji możliwy jest także w Polsce. Moim zdaniem możliwy jest także pod rządami obłąkańczej dyrektywy bieńkowskiej, z uwagi na zapis art. 6 ust. 2 tego szalonego prawa:

W celu ochrony bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej, żeglugi handlowej, konwojów wysokiej wartości oraz ważnych obiektów, a także w celach obrony narodowej, celach edukacyjnych, kulturowych, badawczych i historycznych, oraz bez uszczerbku dla ust. 1, właściwe organy krajowe mogą wydawać, w indywidualnych, wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach, pozwolenia na broń palną, istotne komponenty i amunicję sklasyfikowane w kategorii A, jeżeli nie jest to sprzeczne z bezpieczeństwem publicznym lub porządkiem publicznym.

Aby podobne czeskim regulacje przyjąć są warunki pozaprawne. Pierwszy to traktowanie przez władzę praworządnych obywateli jako partnerów w dbaniu o Ojczyznę. Drugi warunek to władza musie mieć jaja, a nie być poprawnie polityczną władzą. Niestety w Polsce póki co nic nie wskazuje na to, aby rządząca partia miała te dwie cechy. Nie zmienia to oczywiście faktu, że musimy się swego domagać. Zmiany w Polsce nastaną, gdy będzie odpowiednia liczba ludzi do tych zmian przekonanych i zaangażowanych w ich wprowadzenie.

Zapraszam do uważnej lektury.

Celem projektu ustawy konstytucyjnej nie jest osadzenie posiadania broni i amunicji jako podstawowego prawa jak np. ma to miejsce w drugiej poprawce do Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki. Odpowiada temu już fakt włączenia projektowanego postanowienia do ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej, oraz fakt, że projektowane prawo byłoby w zasadzie tylko jedną z możliwych realizacji już istniejących obowiązków osób fizycznych udziału w zapewnieniu bezpieczeństwa Republiki Czeskiej zakotwiczone w art. 3 ust. 2 przedmiotowej ustawy konstytucyjnej.

Równocześnie powinno chodzić o instytucję o szerszym spektrum wykorzystania niż np. już istniejący obowiązek (określony ustawami nawiązującymi do ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej) obywateli Republiki Czeskiej do udziału w jej obronie, przede wszystkim w myśl przepisów o obowiązku wojskowym.

Uwzględniając fakt, że posiadanie broni przez osoby cywilne jest sferą surowo regulowaną, również (z wyjątkami opisanymi poniżej) na poziomie prawa Unii Europejskiej, proponujemy, aby to prawo obejmowało wyłącznie obywateli Republiki Czeskiej, przede wszystkim ze względu na specyficzny charakter stosunku, który obywatel posiada wobec państwa przy zapewnianiu bezpieczeństwa narodowego. Uwzględniając fakt, że projektowane prawo jest realizowane wyłącznie w ramach wypełniania obowiązku zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej, należy je uważać również za specyficzne prawo obywatelskie do dobrowolnego przejęcia tego obowiązku w większym zakresie niż określa to ustawa (lub w stanach wyjątkowych może uczynić) w przypadku wszystkich osób fizycznych. Jeśli chodzi o inne osoby fizyczne, ich prawa w zakresie posiadania broni na poziomie zagwarantowanym prawem Unii Europejskiej nie zostaną ograniczone, co zostanie szczegółowo wyjaśnione poniżej.

Fakt, że właściwa nowelizacja konstytucyjna jest projektowana jako prawo, nie zaś obowiązek odzwierciedla po pierwsze dobrowolność indywidualnego posiadania broni, po drugie zaś fakt, że nawet w ramach obowiązku wojskowego są określone wyjątki w których niektóre osoby, które nie mogą mieć dostępu do broni, przede wszystkim z powodów religijnych. Również pod kątem komparatywnym można stwierdzić, że udział w zapewnianiu bezpieczeństwa państwa bywa rozumiane nie tylko jako obowiązek, jak to do tej pory wyłącznie określa ustawa konstytucyjna o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej (z określeniem wyjątków, zazwyczaj w formie obowiązków zastępczych, które są określane na poziomie zwykłych ustaw). Na przykład Konstytucja Republiki Słowackiej w art. 25 ust. 1 określa, że obrona Republiki Słowackiej nie jest tylko obowiązkiem, ale również sprawą honoru jej obywateli. Konstytucja Republiki Litewskiej bezpośrednio w art. 139 ogłasza obronę Litwy jako prawo i obowiązek (w tej kolejności) obywateli litewskich. Z punktu widzenia tychże obowiązków i faktu, że udział obywateli nie musi obejmować wyłącznie wewnętrznych albo wyłącznie zewnętrznych kwestii zabezpieczenia bezpieczeństwa, można wskazać np. na art. 54 Ustawy Republiki Estonii, która w pierwszym podpunkcie mówi: „Obywatel Estonii jest zobowiązany do bycia wiernym konstytucji Estonii i obrony niezależności Estonii.”

Biorąc pod uwagę ewentualne, jednak narzucające się porównanie sytuacji w dziedzinie polityki regulacji dostępu do broni jak również pod kątem faktycznego stanu popularności i posiadania (bądź niezgodnego z prawem posiadania) broni palnej w USA, należy zwrócić uwagę na fakt, że takie porównanie jest skrajnie problematyczne. W odróżnieniu od USA, przepisy prawa mówiące o dostępie do broni w sferze cywilnej są i nadal będą znacznie bardziej restrykcyjne i w sposób niemożliwy do porównania dużo bardziej szczegółowe. Sytuacja w dziedzinie „sprawdzania przeszłości” (background checks), włącznie z obowiązkową wiedzą fachową, autoryzacji przy zakupie, posiadaniu i noszeniu broni lub obowiązkowej rejestracji i scentralizowanej ewidencji broni pomiędzy USA i Republiką Czeską jest w zasadzie nieporównywalna, przy czym standard czeskich przepisów prawa znacznie przekracza poziom przepisów prawa USA. Przy tym projekt zmiany ustawy konstytucyjnej, jak to zostanie jeszcze wyjaśnione poniżej, nie zostawia żadnej przestrzeni do obniżenia już istniejących standardów krajowych.

Możliwość niekontrolowanego rozszerzenia się posiadania broni w Republice Czeskiej w porównaniu z sytuacją w USA jest odmienna, ponieważ również w kwestiach kulturowych Republika Czeska znajduje się w zupełnie odmiennej sytuacji. Należy również podkreślić, że zdecydowana większość problemów bezpieczeństwa związanych z dostępem do broni w USA wynika z łatwości dostępu do broni dla osób, które nie spełniają żadnych wymogów, jeśli chodzi o ich zdolności, również w kwestii ich wcześniejszych konfliktów z prawem, ani kwestii zdrowotnych, a już na pewno wiedzy fachowej, która zostanie potwierdzona egzaminem państwowym. Stan w Republice Czeskiej jest pod tym kątem zupełnie odmienny, ponieważ osoba posiadająca broń legalnie pozostaje osobą pod kontrolą, która musi spełnić szereg wymogów badających jej stan, zaś w przypadku, gdy z jakiegoś powodu stanie się niezdolna do posiadania broni, właściwe zezwolenie zostanie jest cofnięte, i nawet (po wejściu w życie ustawy nr 229/2016 Dz.U.) w takim przypadku można przystąpić do natychmiastowego prewencyjnego zabezpieczenia posiadanej przez taką osobę broni.

Należy również podkreślić, że podstawowy aspekt projektu polegający na tym, że w wyniku wprowadzenia zmiany ustawy konstytucyjnej o bezpieczeństwie Republiki Czeskiej nie zostanie zagwarantowane prawo do nabycia, posiadania i noszenia broni i amunicji ogólnie. To prawo jest ograniczone swoim celem, którym jest obrona życia, zdrowia i własności, w ramach udziału w tym celu osób uprawnionych do zabezpieczania bezpieczeństwa Republiki Czeskiej. Takie podejście jest diametralnie różne od aktualnej interpretacji drugiej poprawki do Konstytucji USA.

Jeśli jest mowa o możliwym zastrzeżeniu, że ręczna broń palna, której miałaby dotyczyć projektowana zmiana, może zostać wykorzystana dla celów obrony bezpieczeństwa narodowego w szerszym pojęciu wyłącznie w ograniczonym zakresie, można stwierdzić, że obrona czeskiego bezpieczeństwa narodowego w przeszłości często leżała w operacjach, które w kwestii użytej broni odpowiadały raczej sytuacji obrony życia, zdrowia lub własności (np. w przypadku działań spadochroniarzy czechosłowackich na terenie Protektoratu, które często miały raczej charakter ograniczonych potyczek pomiędzy jednostkami).

Jak zwykle proszę o rozpowszechnianie. To co dzieje się w Czechach jest szczególnie trudne dla przeciwników dostępu do broni palnej w Polsce. Znowu też jest okazja do zachęcenia Was o wpłatę środków na tłumaczenie czeskiej ustawy o broni i amunicji. Pisałem o tym pomyśle we wpisie Pozwolenie na broń w Czechach – informacje ogólne. To jest naprawdę istotna sprawa. Musimy rozszerzyć dyskusję o pozytywne przykłady. To znacznie ułatwi debatę, to znacznie utrudni sprzeciw wobec zmian. Na tłumaczenie całej ustawy potrzeba 4500 zł.

Tags: , , , , , , ,