Spadkobiercy nie muszą płacić policji za przechowanie broni zmarłego, w sytuacji gdy nie wiedzieli o istnieniu depozytu

2018-12-17 14:01 (PAP) Opole/ Spadkobiercy nie muszą płacić policji za przechowanie broni zmarłego

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uznał za bezskuteczne wezwanie policji, która domagała się od rodziny zmarłego właściciela broni blisko 26 tysięcy złotych za przechowywanie jego broni w depozycie. Wyrok jest nieprawomocny.

Jak poinformował PAP rzecznik WSA w Opolu, sędzia Jerzy Krupiński, sprawa dotyczyła kilku sztuk broni palnej, które należały do zmarłego w 2008 roku Andrzeja K. Część z nich trafiła do policyjnego depozytu jeszcze za życia właściciela. Inne przekazały policji osoby trzecie już po jego śmierci.

W 2012 roku spadek po Andrzeju K. objęły cztery osoby. Przez kolejne sześć lat nie wiedzieli, że w depozycie policyjnym nadal przechowywane są przedmioty należące do zmarłego. Spadkobiercy nie utrzymywali na tyle bliskich relacji ze zmarłym, żeby znać losy posiadanej przez niego broni. W maju 2018 roku otrzymali z Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu wezwanie do zapłaty kwoty blisko 26 tysięcy złotych za przechowywanie broni.

Od decyzji policji spadkobiercy Andrzeja K. odwołali się do WSA. Jak argumentowali, nie oni oddali broń do depozytu ani też nie mieli wiedzy o jej istnieniu. Sąd zgodził się z autorami skargi i uznał, że Komendant Wojewódzki Policji nie miał podstaw, by domagać się od nich opłaty za depozyt. Stwierdzając bezskuteczność zaskarżonej decyzji sąd nakazał policji zwrot 4,4 tysiąca złotych skarżącym, tytułem zwrotu kosztów postępowania. (PAP)

Poniżej inny wyrok w podobnej sprawie z 2016 roku:

II SA/Op 121/16, Obowiązek poniesienia kosztów związanych ze złożeniem broni i amunicji do depozytu Policji przez osobę deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i moment jego powstania. – Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu

Wyrok

Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu

z dnia 7 lipca 2016 r. II SA/Op 121/16

Obowiązek poniesienia kosztów związanych ze złożeniem broni i amunicji do depozytu Policji przez osobę deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej i moment jego powstania.

TEZA aktualna

Artykuł 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z 1999 r. o broni i amunicji nakłada obowiązek poniesienia kosztów związanych ze złożeniem broni i amunicji do depozytu Policji na osobę deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej. Obowiązek poniesienia kosztów związanych z deponowaniem broni i amunicji ma bez wątpienia charakter publicznoprawny. Ustawa ściśle określa krąg podmiotów, które mogą być obciążone kosztami związanymi z deponowaniem broni i amunicji (są to osoby deponujące, czyli osoby które faktycznie złożyły broń i amunicję do depozytu), jak również moment powstania obowiązku ponoszenia tych kosztów. Osoba deponująca, to osoba, która weszła w posiadanie broni i amunicji, a więc włada nią jak właściciel oraz dokonała czynności faktycznej złożenia broni i amunicji do depozytu. To z chwilą złożenia broni i amunicji do depozytu nawiązuje się bowiem stosunek prawny przechowania pomiędzy osobą deponującą a organem przyjmującym je do depozytu. Dla spełnienia przesłanki z art. 23 ust. 1 pkt 3 nie jest konieczne, aby osoba deponująca broń, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej, osobiście złożyła broń do depozytu. Przesłanka ta będzie zachowana gdy broń zostanie złożona np. przez osobę trzecią, która działa w imieniu i na rzecz osoby deponującej.

UZASADNIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2016 r. sprawy ze skargi D. R. na czynność Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu z dnia 16 listopada 2015 r., nr (…) w przedmiocie kosztów przechowywania broni w depozycie Policji

1) stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności,

2) zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu na rzecz D. R. kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie faktyczne

R., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na czynność materialno-techniczną Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu z dnia 16 listopada 2015 r., nr (…), w przedmiocie naliczenia i nałożenia na skarżącą obowiązku uiszczenia kosztów przechowywania broni myśliwskiej po zmarłym Z. G., w kwocie 2.466,62 zł.

Zaskarżona czynność wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu (…) zmarł Z. G. właściciel broni palnej myśliwskiej marki (…), kaliber (…), rodzaj broni: (…), seria i numer (…).

L. znajomy zmarłego, w imieniu obłożnie chorej żony zmarłego – W. G. w dniu 21 września 2007 r. złożył do depozytu Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu broń palną myśliwską należącą do Z. G. (dowód: protokół przyjęcia broni i amunicji do depozytu nr (…) oraz oświadczenie z dnia 4 sierpnia 2011 r.).

W dniu 4 listopada 2008 r. Naczelnik Wydziału Postępowań Administracyjnych KWP w Opolu wezwał żonę zmarłego do dostarczenia postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym Z. G. Jednocześnie poinformował W. G. o kosztach związanych z przechowywaniem broni w depozycie.

W dniu 6 kwietnia 2009 r. Naczelnik Wydziału Postępowań Administracyjnych KWP w Opolu, kierując się złym stanem zdrowia małżonki zmarłego, poinformował siostrę zmarłego D. R. o narastających kosztach związanych z depozytem, prosząc jednocześnie ww. o wskazanie, czy po śmierci zmarłego przeprowadzone zostało postępowanie spadkowe.

Następnie Naczelnik Wydziału Postępowań Administracyjnych KWP w Opolu pismem z dnia 8 maja 2009 r., złożył do Sądu Rejonowego w (…) wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym Z. G.

W dniu (…) Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) Cywilny wydał postanowienie, sygn. akt (…), z wniosku W. G., w którym wskazał, że spadek po zmarłym Z. G. nabyli po połowie żona W. G. oraz siostra D. R. Z kolei w postanowieniu zainicjowanym przez organ z dnia (…), sygn. akt (…), Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) Cywilny stwierdził, że spadek po zmarłym nabyła w całości W. G.

G. zmarła w dniu (…).

Postanowieniem z dnia (…), sygn. akt (…), Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) Cywilny stwierdził, że spadek po W. G. dziedziczy J. A.

A. i D. R. w dniu 28 czerwca 2011 r. złożyli oświadczenie woli w sprawie przekazania na rzecz Skarbu Państwa broni i amunicji zdeponowanej w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Opolu.

W dniu 9 listopada 2011 r. Opolski Komendant Wojewódzki Policji w Opolu, informując Sąd Rejonowy w (…) Wydział (…) Cywilny o dwóch wydanych postanowieniach w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym Z. G., złożył wniosek o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego w (…) z dnia (…)

Komendant Wojewódzki Policji w Opolu pismem z dnia 16 listopada 2015 r., nr (…), opartym o treść art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm. – zwanej dalej ustawą), powołując się na postanowienie Sądu Rejonowego w (…) Wydział (…) Cywilny z dnia (…) stwierdzające nabycie spadku po zmarłym Z. G. wezwał D. R. jako spadkobierczynię do uiszczenia opłaty za przechowywanie broni w depozycie w wysokości 2.446,62 zł za okres od 21 września 2008 r. do 28 czerwca 2011 r.

Wezwana otrzymała powyższe pismo w dniu 20 listopada 2015 r.

Pismem datowanym na dzień 30 listopada 2015 r. i przesłanym do organu w dniu 4 grudnia 2015 r. pełnomocnik zobowiązanej kwestionując zasadność żądanej opłaty za przechowywanie broni w depozycie, wezwał Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu do usunięcia naruszenia prawa. W uzasadnieniu dowodził, iż osobą, która faktycznie weszła w posiadanie broni po zmarłym Z. G. była jego żona. Poza tym to na jej polecenie, a nie D. R., przedmiotowa broń została przekazana do depozytu przez B. L. Odnotował, powołując się na wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt II OSK 2620/11, że z chwilą otwarcia spadku na podstawie art. 922 § 1 k.c. obowiązek spadkodawcy o charakterze administracyjnoprawnym poniesienia kosztów przechowywania broni w depozycie policji nie przechodzi na spadkobierców.

W skardze na czynność materialno-techniczną Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu z dnia 16 listopada 2015 r. w przedmiocie naliczenia i nałożenia na skarżącą obowiązku uiszczenia kosztów przechowywania broni myśliwskiej po zmarłym Z. G. skarżąca – D. R., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o stwierdzenie bezskuteczności czynności, wstrzymanie jej wykonania oraz o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa.

Zaskarżonej czynności skarżąca zarzuciła naruszenie art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 348, art. 336 oraz art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego. W uzasadnieniu skarżąca powołując się na treść art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o broni i amunicji dowodziła, iż nie była osobą, która weszła w posiadanie broni po śmierci Z. G. Wskazała, że osobą, która mogła zostać obciążona kosztami przechowywania broni mogła natomiast być W. G. W świetle art. 348 k.c. to ona przejęła posiadanie przedmiotowej broni po śmierci męża, poprzez faktyczne przejęcie władania nad tą bronią. Okoliczność tę potwierdza fakt, że to na jej polecenie B. L. złożył broń do depozytu policyjnego. Tym samym, poprzez wydanie tego polecenia, W. G. dokonała czynności faktycznego władztwa nad przedmiotową bronią, w zakresie w jakim władztwo to może sprawować właściciel, tj. zgodnie z przepisami art. 336 k.c. Skarżąca zaakcentowała, że skoro nie weszła w posiadanie przedmiotowej broni, ani też nie złożyła jej do depozytu, to brak jest podstaw prawnych do obciążenia jej opłatą. Ponadto W. G. zmarła w czasie, gdy broń znajdowała się już w depozycie, stąd zarówno ona, jak i jedyny spadkobierca W. G., nie mogli wejść w posiadanie tej broni po jej śmierci. Ponadto podała, że nie jest spadkobiercą posiadacza broni, który złożył broń do depozytu, zatem nawet gdyby przepisy ustawy przewidywały następstwo prawne w zakresie przedmiotowych zobowiązań administracyjnoprawnych analogicznie do rozwiązań przyjętych w przepisach prawa cywilnego, obciążenie jej opłatą również nie znalazłoby faktycznych podstaw prawnych.

W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji w Opolu, wniósł o oddalenie skargi. Organ podał, iż na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w (…) z dnia (…), sygn. akt (…), skarżąca wraz z W. G., jako spadkobiercy Z. G. stała się współwłaścicielem broni znajdującej się w depozycie. Powołując się również na wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt II OSK 2620/11, wywiódł, że dla spełnienia przesłanki z art. 23 ust. 1 pkt 3 nie jest konieczne, aby osoba deponująca broń, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej, osobiście złożyła broń do depozytu. Przesłanka ta będzie zachowana gdy broń zostanie złożona, np. przez osobę trzecią, która działa w imieniu i na rzecz osoby deponującej. Stąd w sprawie osobami zobowiązanymi do poniesienia kosztów przechowywania broni w depozycie były W. G. i D. R. Z uwagi na śmierć W. G. – zdaniem organu – koszty powinna ponieść skarżąca.

Postanowieniem z dnia 21 marca 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, sygn. akt II SA/Op 121/16, odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej czynności.

Uzasadnienie prawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie D. R. zaskarżyła czynność Opolskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu polegającą na ustaleniu kosztów depozytu broni i zobowiązaniu skarżącej do ich opłacenia.

Przede wszystkim należało zatem odnieść się do kwestii dopuszczalności niniejszej skargi i warunków formalnych umożliwiających jej wniesienie.

W tym zakresie wskazać trzeba, że wniesienie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego jest dopuszczalne w sytuacji, gdy sprawa podlega kognicji tego sądu. Zakres właściwości rzeczowej sądów administracyjnych określa art. 3 § 2 i 3 p.p.s.a., jak również art. 4 p.p.s.a. Zgodnie z art. 3 § 2 p.p.s.a. właściwość ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg z zakresu stosunków administracyjnoprawnych chyba, że ustawa szczególna przewiduje kontrolę sądów administracyjnych także w innych sprawach. Oznacza to, iż w braku w tym zakresie szczególnych uregulowań ustawowych, sądy administracyjne są uprawnione do orzekania w sprawach wynikających z administracyjny stosunków prawnych.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, uznać należy, że wystosowanie do skarżącej wezwania do uiszczenia opłaty za przechowywanie broni w depozycie policyjnym spełniało warunek w postaci bycia “innym niż określone w pkt 1-3 aktem lub czynnością”, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., ponieważ na podstawie tego przepisu, wolą ustawodawcy było objęcie kontrolą sądu administracyjnego tych prawnych form działania administracji publicznej, które mogą być i są podejmowane przez organy administracji publicznej w stosunku do podmiotów administrowanych w sprawach, dla których załatwienia nie jest przewidziana forma decyzji lub postanowienia. Przyjdzie dostrzec, że działania te podejmowane są w sprawach indywidualnych w tym znaczeniu, że ich przedmiotem jest określony i zindywidualizowany stosunek administracyjny, którego źródłem jest przepis prawa powszechnie obowiązującego. Muszą przy tym dotyczyć uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów prawa. Koniecznym jest więc odniesienie takiego aktu lub czynności do przepisu prawa powszechnie obowiązującego, który określa uprawnienia lub obowiązki oznaczonego podmiotu administrowanego. Oznacza to, że musi istnieć związek między przepisem prawa, który określa uprawnienie lub obowiązek, a aktem lub czynnością, która go dotyczy. Z tego też względu, przez “czynność”, o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., należy rozumieć czynność materialno-techniczną z zakresu administracji publicznej, dotyczącą uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Z kolei, za czynność taką uznać należy wezwanie do uiszczenia opłaty za przechowywanie broni w depozycie policyjnym.

Należy zauważyć, że wymóg uiszczenia opłaty za zdeponowanie broni wynika z treści art. 23 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm. – zwanej dalej również ustawą), określającego podmioty na które ustawodawca nałożył obowiązek ponoszenia kosztów związanych z deponowaniem broni. Powstaje on w wyniku złożenia broni do depozytu Policji, w związku z brakiem pozwolenia na broń, będącego aktem administracyjnym stanowiącym formę reglamentacji dostępu do broni i faktycznego nią władania. Jego podstawę stanowi stosunek administracyjny, który charakteryzuje się tym, iż jedną z jego stron jest organ administracji publicznej, uprawniony na podstawie przepisów prawa do podjęcia aktu lub czynności dotyczących uprawnień i obowiązków regulowanych przez przepisy prawa administracyjnego, a drugą osobą deponująca broń w związku z brakiem pozwolenia na nią. W takim przypadku stosunek prawny nawiązuje się pomiędzy organem przyjmującym broń do depozytu, a deponującym. Wyłączona przy tym jest swoboda stron w uregulowaniu tego stosunku, a powstające w jego zakresie obowiązki i uprawnienia reguluje ustawa. Zaś w odniesieniu do osób określonych w art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, w przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w art. 23 ust. 2 ustawy, organ administracji na podstawie ust. 3 uprawniony jest do podjęcia działań, mających na celu pobranie opłat związanych z deponowaniem broni. O wyraźnej kompetencji organów w tym zakresie przesądza użycie w ust. 3 zwrotu “opłaty są pobierane”. W konsekwencji, przyjąć należy, że w przypadku obowiązku wynikającego z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy i zaistnienia okoliczności z art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy wezwanie podmiotu, na który mocą ustawy nałożony jest obowiązek, do uiszczenia kosztów depozytu stanowi czynność, na którą przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Dalej, oceniając dopuszczalność wniesienia skargi w świetle art. 52 § 3 p.p.s.a., według którego jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi (tak, jak w rozpoznawanym przypadku), skargę na akty lub czynności można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa. Skarżąca dochowała powyższego wymogu, bowiem pismo organu zawierające wezwanie do uiszczenia opłaty za przechowywanie broni w depozycie policyjnym otrzymała w dniu 20 listopada 2015 r., natomiast wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zostało wysłane w dniu 4 grudnia 2015 r. i doręczone organowi w dniu 10 grudnia 2015 r. Wobec braku odpowiedzi na wezwanie skarga została wniesiona w dniu 1 lutego 2015 r.

Przechodząc do oceny zasadności skargi skarżącej dotyczącej niewłaściwej interpretacji art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy, dostrzec trzeba, że obowiązek poniesienia kosztów związanych z deponowaniem broni i amunicji wynika wprost z tej ustawy. Po myśli art. 23 ust. 1 ustawy koszty związane z deponowaniem broni i amunicji ponosi Policja lub Żandarmeria Wojskowa – w przypadku przejęcia jej do depozytu, w trybie określonym w art. 19 ust. 1 i 3 lub art. 36 ust. 2, oraz przekazania do depozytu przez znalazcę (pkt 1); osoba, która utraciła prawo do jej posiadania, deponująca ją w trybie określonym w art. 22 ust. 3 (pkt 2); osoba deponująca, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej (pkt 3); osoba deponująca ją w trybie, o którym mowa w art. 41 ust. 2, art. 42 ust. 5, art. 43 ust. 4 i 7 oraz w art. 54 ustawy (pkt. 4). Z treści tego uregulowania wynika, że przepis ten precyzyjnie określa krąg podmiotów, które mogą być obciążone kosztami związanymi z deponowaniem broni i amunicji, stąd rola organu sprowadza się do ustalenia podmiotów zobowiązanych do poniesienia opłat z tego tytułu.

Przyjdzie przypomnieć, że art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy nakłada obowiązek poniesienia kosztów związanych ze złożeniem broni i amunicji do depozytu Policji na osobę deponującą, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej. Obowiązek poniesienia kosztów związanych z deponowaniem broni i amunicji ma bez wątpienia charakter publicznoprawny. Ustawa ściśle określa krąg podmiotów, które mogą być obciążone kosztami związanymi z deponowaniem broni i amunicji (są to osoby deponujące, czyli osoby które faktycznie złożyły broń i amunicję do depozytu), jak również moment powstania obowiązku ponoszenia tych kosztów.

Zgodzić się należy ze skarżącą, że z wykładni literalnej tego przepisu wynika, że “osoba deponująca” to osoba, która weszła w posiadanie broni i amunicji, a więc włada nią jak właściciel oraz dokonała czynności faktycznej złożenia broni i amunicji do depozytu. To z chwilą złożenia broni i amunicji do depozytu nawiązuje się bowiem stosunek prawny przechowania pomiędzy osobą deponującą a organem przyjmującym je do depozytu. Rację także ma organ, że dla spełnienia przesłanki z art. 23 ust. 1 pkt 3 nie jest konieczne, aby osoba deponująca broń, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej, osobiście złożyła broń do depozytu. Przesłanka ta będzie zachowana gdy broń zostanie złożona np. przez osobę trzecią, która działa w imieniu i na rzecz osoby deponującej (por. wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2013 r., w sprawie o sygn. akt II OSK 2620/11, publ. w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt kontrolowanej sprawy trzeba zauważyć, że osobą deponującą broń po śmierci jej dotychczasowego właściciela była żona zmarłego – W. G. To w jej imieniu i na jej rzecz, a nie w imieniu spadkobierców, jak to wskazuje organ, B. L. – znajomy zmarłego męża – dokonał w dniu 21 września 2007 r. czynności złożenia do depozytu Policji broni i amunicji. Ponadto z chwilą śmierci W. G., która nastąpiła w czasie, gdy broń znajdowała się już w depozycie, skarżąca, nie mogła wejść w posiadanie broni i amunicji, która na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy została już zdeponowana w depozycie.

Powyższe z kolei oznacza, że w takiej sytuacji przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy nie może mieć zastosowania i stanowić podstawy prawnej do nałożenia na D. R. obowiązku poniesienia kosztów przechowywania broni, albowiem nie była ona osobą deponującą broń, a tym samym nie jest spełniona ustawowa przesłanka określona w tym przepisie. Z wykładni celowościowej art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy wynika ponadto, że koszty przechowywania broni w depozycie powinna ponieść osoba, która faktycznie składając broń do depozytu, ma świadomość skutków prawnych, jakie mogą wiązać się z tą czynnością m.in. obowiązku poniesienia opłat za przechowywanie broni (por. wyrok NSA z dnia 18 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 524/10, Lex nr 1080337). Tymczasem, jak wynika z akt sprawy, organ zwrócił się w dniu 6 kwietnia 2009 r. do skarżącej jako siostry zmarłego, a nie spadkobiercy, o wskazanie “kto jest uprawniony do zajęcia stanowiska co do dalszego przechowywania broni w depozycie”.

Bez znaczenie dla sprawy pozostaje również fakt złożenia w dniu 28 czerwca 2011 r. przez skarżącą oświadczenia o przekazaniu na rzecz Skarbu Państwa broni i amunicji zmarłego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przedmiotowa broń nigdy nie była w faktycznym posiadaniu skarżącej, zaś organ wiąże obowiązek poniesienia kosztów przechowywania broni przez skarżącą z tytułu dziedziczenia po zmarłym Z. G. Podkreślić raz jeszcze trzeba, że z treści art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy wynika, że ustawodawca zawarty w nim obowiązek łączy z posiadaniem broni, a zobowiązaną osobą do ponoszenia opłat jest osoba deponująca broń.

Dodatkowo zważyć należy, że w sytuacji jaka zaistniała w przedmiotowej sprawie, gdy w porządku prawnym znajdują się dwa prawomocne postanowienia wydane w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym Z. G. i w jednym z nich skarżąca została wymieniona jako spadkobierczyni po ww. zmarłym, natomiast w kolejnym już nie, to kwestia nałożenia przez organ na skarżącą obowiązku ponoszenia kosztów związanych ze złożeniem broni w depozycie w ogóle nie powinna mieć miejsca. W takiej sytuacji prawnej przede wszystkim wątpliwa pozostaje kwestia, czy skarżąca była spadkobiercą zmarłego.

Jednocześnie dodać warto, iż nawet gdyby skarżąca była następcą prawnym po zmarłym Z. G., to w świetle obowiązujących przepisów oraz wypracowanego orzecznictwa sądowego nie byłby uprawniony pogląd organu, iż skarżąca – jako następca prawny – wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki spadkodawcy, w tym obowiązek poniesienia kosztów przechowywania broni w depozycie. Zgodnie z art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W doktrynie prawa cywilnego wskazuje się, że spadek stanowi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Do spadku nie należą majątkowe prawa i obowiązki o charakterze publicznoprawnym, wynikające z przepisów prawa administracyjnego, prawa finansowego, także wówczas, gdy skutki prawne śmierci osoby fizycznej są oceniane stosownie do przepisów kodeksu cywilnego regulujących spadkobranie, jak np: art. 98 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), na podstawie którego do odpowiedzialności spadkobiercy za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe (por. J. Piątowski, H. Witczak, J. Kawałko (w:) System prawa prywatnego, t. 10, s. 51-55). Należy zauważyć, że przejście tych praw i obowiązków na następców prawnych, którzy są jednocześnie spadkobiercami w rozumieniu prawa cywilnego mogą przewidywać wyłącznie przepisy szczególne z zakresu prawa administracyjnego, co jednak nie oznacza, że te prawa i obowiązki wchodzą w skład spadku. Tymczasem w ustawie o broni i amunicji brak jest przepisu szczególnego, który regulowałby następstwo prawne w zakresie obowiązku poniesienia kosztów przechowywania broni w depozycie przez właściwy organ, zatem i z tego powodu organ bezpodstawnie zażądał od skarżącej zwrotu wskazanych opłat. Zdaniem Sądu, art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy odnosi się jedynie do sytuacji, gdy broń nie jest złożona w depozycie, ale w związku ze śmiercią właściciela broni osoba, która weszła w jej posiadanie po osobie zmarłej (np. spadkobierca) składa broń do depozytu.

Odnosząc się natomiast do argumentacji organu przyjdzie dostrzec, że bezspornie po myśl art. 200 k.c. każdy ze współwłaścicieli ma obowiązek do współdziałania w zarządzie rzeczą wspólną, jednakże uszło jego uwadze, że w świetle zacytowanego wyroku za “osobę deponującą” uznano osobę która weszła w posiadanie broni i amunicji, a więc “włada nią jak właściciel oraz dokonała czynności faktycznej złożenia broni i amunicji do depozytu” (podkreślenie Sądu), ponieważ z chwilą złożenia broni i amunicji do depozytu nawiązuje się stosunek prawny przechowania pomiędzy osobą deponującą a organem przyjmującym je do depozytu. Zatem przepis art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy nie może mieć zastosowania i stanowić podstawy prawnej do nałożenia na skarżąca obowiązku poniesienia kosztów przechowywania broni, albowiem nie jest osobą deponującą broń, a tym samym nie jest spełniona ustawowa przesłanka określona w tym przepisie.

Tags: , , , , , , ,