W państwach gdzie dostęp do broni jest liberalny, przeważa posiadanie legalne, w krajach gdzie jest restrykcyjny przeważa nielegalne posiadanie broni

Small Arms Survey wydała w ubiegłym roku nowy raport o liczbie sztuk broni posiadanej przez osoby cywilne. Podsumowania SAS w tej dziedzinie były zawsze dość nieprecyzyjne. W stosunku do krajów Unii Europejskiej statystyki z roku 2017 stanowią jednak dość interesujące źródło informacji. Nowelizacja dyrektywy o broni w 2008 roku nałożyła bowiem na wszystkie państwa UE (a także na państwa strefy Schengen) zadanie utworzenia do 2014 roku elektronicznych rejestrów broni. W odróżnieniu od poprzedniego rocznika statystycznego (2007) mamy zatem stosunkowo dokładne zestawienie liczby sztuk legalnie posiadanej broni.

Porównanie

Wykaz zawiera następujące ciekawe porównanie:

  • Republika Czeska jest najlepiej uzbrojonym krajem spośród dawnych państw socjalistycznych, z wyjątkiem Chorwacji.
  • Czesi mają tylko jedną trzecią broni w porównaniu z czołówką Światowego wskaźnika demokracji (Norwegia, Islandia, Szwecja).
  • W Republice Czeskiej i na Słowacji przeważa legalnie posiadana broń. W sąsiednich państwach (Niemcy, Austria, Polska) przeważa broń posiadana nielegalnie.

Legalna broń

W skali międzynarodowej dokonywanie porównań jest bardzo trudne ze względu na różnice w definiowaniu tego, czym jest „broń palna” i ze względu na wiele innych różnic w regulacjach prawnych. Po 2014 roku rejestry broni prowadzone na terytorium Unii Europejskiej powinny jednak dostarczać wzajemnie porównywalnych danych. Pewne odstępstwa mogą istnieć na przykład w kwestii definicji broni historycznej (niepodlegającej rejestracji), poza tym jednak liczba zarejestrowanej broni powinna odpowiadać liczbie sztuk broni palnej posiadanej legalnie w poszczególnych krajach UE.

Podczas gdy liczby są stosunkowo jasne, zdecydowanie mniejszą wartość poznawczą mają dane „jakościowe” dotyczące typu broni. Cypr na przykład na podstawie tabel jest krajem porównywalnym ze Szwajcarią (przy uwzględnieniu w sposób oczywisty późnej implementacji obowiązku rejestrowania broni). W rzeczywistości jednak na Cyprze prawie niemożliwe jest legalne posiadanie innej broni niż jedno lub dwulufowa broń śrutowa, podczas gdy w Szwajcarii najbardziej typową broń stanowią karabiny wojskowe, które obywatele zabierają ze sobą do domu po ukończeniu służby wojskowej.

Podobnie może się wydawać, że Republika Czeska jest na takim samym poziomie jak Niemcy. U nas jednak najbardziej typową bronią są pistolety samopowtarzalne, podczas gdy w Niemczech chodzi o strzelby śrutowe łamane i karabiny powtarzalne.

„Jakościowo” typy broni odpowiadają przy tym mniej więcej przeważającemu poglądowi w kwestii posiadania broni przez osoby cywilne w danym kraju. W większości krajów broń jest postrzegana jako sprzęt do rekreacji (do polowania lub sportu), tylko zdecydowanie bardziej niebezpieczny niż choćby kije do golfa.

Wyjątek od tego poglądu stanowi postrzeganie legalnej broni w ramach indywidualnego (Republika Czeska, Austria, Słowacja, Estonia, Chorwacja) lub zbiorowego (Szwajcaria, Finlandia, Estonia) bezpieczeństwa.

Broń nielegalna

Bardziej skomplikowana sytuacja występuje w odniesieniu do „broni nierejestrowanej”, zarówno jeśli chodzi o sprecyzowanie jej definicji, jak i jeśli chodzi o ustalenie jej liczby. Istnieje przy tym widoczna różnica między nielegalną bronią gazową (w wielu państwach UE) czy wiatrówkami (w Szkocji podlegają rejestracji) a w pełni automatycznymi karabinami.

W odniesieniu do Austrii i Szwajcarii (w mniejszym stopniu także do Belgii) koniecznie trzeba odnotować całkowicie otwarte odrzucenie obowiązku rejestrowania wcześniej niekontrolowanej broni. W Austrii chodziło przede wszystkim o broń śrutową, w Szwajcarii głównie o broń należącą pierwotnie do armii.

Liczbę sztuk nielegalnie posiadanej broni w odniesieniu do krajów UE Small Arms Survey (SAS) ustaliła przede wszystkim na podstawie sondaży (w większości krajów) i na podstawie szacunków eksperckich (częściej w krajach środkowej i wschodniej UE). W przypadku sondaży SAS wskazuje na to, że w niektórych krajach (np. USA) nasila się trend odmawiania przez respondentów udzielania odpowiedzi na pytania dotyczące broni.

Podczas gdy podawane liczby rejestrowanej („legalnej”) broni w UE można po 2014 roku uważać za stosunkowo niezawodne, to w stosunku do nierejestrowanej, ewent. nielegalnej broni konieczne jest bazowanie tylko o szacunkach i przypuszczeniach. Dlatego na wykresie przedstawiam je także mniej wyraźnym szarym kolorem.

Liczba zabójstw a broń

Na koniec jeszcze uszeregowanie według liczby zabójstw. W 2016 roku RCz była pod tym względem trzecim najbezpieczniejszym krajem Unii Europejskiej.

Źródła: SAS 2017 – zestawienie, SAS 2007,

Całość na podstawie opracowania Tomáša Gawron zbrojnice.com

 

Artykuł jest tłumaczeniem artykułu czeskiego, może nie wprost na tytułowy temat, ale słusznie zauważył Andrzej Zdzitowiecki zależność przez niego wskazaną. To mnie z kolei zmotywowało do zlecenia tłumaczenia aby wszystko było jednoznacznie.