Jak dobrać właściwą amunicję do swojego AR15?

• Autor: Maciej Rozwadowski
• 19 stycznia 2022
• 1 Komentarz

Krocząc skomplikowaną ścieżką prowadzącą do wyboru odpowiedniego karabinu AR-15 łatwo jest zaplątać się w techniczne specyfikacje. Dla osoby będącej w świecie broni palnej nowicjuszem, bogactwo danych może być przytłaczające i prowadzić do wielu pytań, takich jak “co to wszystko znaczy?” czy “który karabinek powinienem kupić?”.

Wśród mnogości liczb które można znaleźć w kartach specyfikacji AR-15, jest liczba zwana twist rate, oznaczana zwykle przez parę liczb zapisanych w proporcji (np. 1:7). Twist rate, czyli skok gwintu wewnątrz lufy, to stosunek wyrażonej w calach drogi pocisku jaką musi on pokonać w lufie aby wykonać jeden pełny obrót. Skok oznaczony 1:7 oznacza, że, pocisk wykonuje jeden pełny obrót co siedem cali długości lufy.

Parametr ten potrafi być czasem ignorowany lub pomijany przez niedoświadczonych strzelców. Wielkość ta odgrywa jednak kluczową rolę przy określaniu, jakiej amunicji użyć aby osiągnąć najlepsze wyniki.

Dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z bronią palną (lub po prostu potrzebują odświeżenia wiedzy), wewnątrz lufy prawie wszystkich karabinów i pistoletów centralnego oraz bocznego zapłonu (oraz wszystkich AR-15), znajduje się seria rowków wyciętych w lufie. Jest to tzw. ryflowanie, odpowiedzialne za obracanie pocisku w celu ustabilizowania go podczas jego drogi wzdłuż lufy. To tak jak z podkręcaniem piłki nożnej, wprowadzenie piłki w ruch obrotowy sprawia, że leci ona szybko i daleko.

Ponieważ pociski występują w różnych wagach określanych w anglosaskich jednostkach o nazwie “grain” (55-grain, 62-grain, 77-grain, itd.) – wymagają one nadania im różnego spinu aby uzyskały optymalną stabilizację w locie. Poszukiwanie optymalnego balansu pomiędzy masą pocisku a jego spinem, to moment w którym do gry wchodzi skok gwintu.

Jeżeli pocisk obraca się zbyt wolno, nie ustabilizuje się wystarczająco aby osiągnąć optymalną prędkość, będzie odchylał się w swoim torze lotu przez co będzie znacznie mniej celny. Jeśli pocisk jest nadmiernie rozkręcony, może rozpaść się w locie i ulec samozniszczeniu (chociaż współcześni eksperci od balistyki twierdzą, że lepiej jest mieć za duży spin niż za mały).

Zasadą która pozwala łatwo zapamiętać zależność wartości skoku gwintu od szybkości spinu pocisku jest: “im mniejsza liczba, tym szybszy spin”.

Najwcześniejsze warianty AR-15 Eugene’a Stonera miały “wolny” skok 1:14, który najlepiej nadawał się do bardzo lekkich pocisków, w tym 45- i 52-grainowych. Takie lufy są dziś bardzo rzadkie. Lufa 1:12, którą można znaleźć we wczesnych modelach AR-15 firmy Colt, to prawdopodobnie najwolniejszy dostępny komercyjnie skok gwintu.

Współczynnik 1:12 jest idealny dla lekkich pocisków 55-grainowych, które są powszechne np. w kalibrze .223 Rem. Jednakże, większość nowoczesnych luf krótszych niż 20 cali charakteryzuje się szybszym skokiem, więc strzelcy chcący mieć 1:12 powinni trzymać się oldskulowych luf 20-calowych. Większość nowoczesnych luf AR-15 będzie dostępna w trzech skokach gwintu 1:9, 1:8, i 1:7. Lufa 1:9 jest najlepsza do stabilizacji lżejszych i średnich pocisków o masie pomiędzy 45 a 77 grainów.

Lufa o skoku 1:8 jest najbardziej uniwersalna z całej grupy To idealna opcja dla karabinków AR-15 z lufami 16-to calowymi (najczęściej spotykana konfiguracja na rynku). Keith Wood z Guns and Ammo twierdzi, że ta lufa może “optymalnie ustabilizować” pociski o masie do 80-grain, jednocześnie zapewniając wystarczającą elastyczność dla strzelców rywalizujących w dyscyplinach takich jak 3-Gun.

Lufa o skoku 1:7 jest wyborem “mil-spec”, ponieważ wojsko amerykańskie zaadoptowało tą konfigurację w latach 80-tych do swojego karabinu M16A2 na 62-grainowy nabój M855 5.56.

Lufa 1:7, którą można znaleźć w M4, M16A4, Mk12 SPR i HK416, może ustabilizować pocisk 90-grainowy, a jednocześnie skutecznie obsługuje pociski 70-77-grainowe w szerokim zakresie prędkości wylotowych.

Jednakże, stosowanie lekkich pocisków (55-grain) w takiej lufie skutkuje poważnym pogorszeniem osiągów, ponieważ tak lekki pocisk ulega przestabilizowaniu (www.lapua.com).

Praktycznie rzecz biorąc, im dłuższy lub cięższy pocisk, tym szybszy w większości przypadków powinien być twist rate. Można oczywiście przeprowadzić samodzielnie kilka eksperymentów w tym zakresie, aby określić jaka amunicja dogaduje się najlepiej z twoim karabinkiem.

Artykuł ten absolutnie nie stanowi kompletnej wiedzy na temat wyboru optymalnego AR-15. Poza skokiem gwintu istnieje tutaj wiele innych czynników, jak długość lufy, dane elaboracyjne amunicji lub czynniki środowiskowe, które wpływają na osiągi balistyczne. Jednak informacje zawarte tutaj mogą pomóc zawęzić obszar poszukiwań przy dobieraniu odpowiedniej amunicji do danej lufy.

Jason J. Brown (www.nrablog.com)

tłumaczył MR