Tłumik hałasu – prosty element rozwiązujący wiele strzeleckich problemów.
- Autor: Maciej Rozwadowski
- 12 kwietnia 2022
- 1 Komentarz
Tłumiki dźwięku, znane również jako “moderatory”, są znane od czasu opracowania pierwszych konstrukcji broni palnej uważanej za nowoczesną. Postęp w dziedzinie bezdymnych materiałów miotających pod koniec XIX wieku zwiększył “huk” wystrzałów z broni palnej, ze względu na wyższe ciśnienia jakie są przez te materiały generowane. Hiram Percy Maxim, syn słynnego wynalazcy pistoletu Maxim, jest uznawany za konstruktora pierwszego tłumika do broni palnej opracowanego na przełomie XIX i XX wieku.
Tłumik jest prostym urządzeniem, zazwyczaj pustą w środku rurą, w której znajduje się szereg przegród z otworem przelotowym na środku. To, co uważamy za “hałas”, to amplituda lub natężenie energii wywołanej przez ciśnienie fali dźwiękowej przechodzącej przez powietrze w czasie wystrzału. Gdy gazy które popychają pocisk wzdłuż lufy dotrą do jej końca, uwalniają się do atmosfery jednocześnie gwałtownie się rozprężając. Rozkładając objętość gazów wylotowych w większej zamkniętej przestrzeni wewnątrz tłumika obniża się jego ciśnienie przed ostatecznym rozprężeniem do atmosfery.
Podczas gdy pocisk przechodzi przez kolejne otwory w środku przegród w tłumiku, rozprężony gaz uderza w szereg ścian przegród gdzie zostaje spowolniony, ochłodzony i rozproszony. Aby lepiej zrozumieć ten proces, należy rozważyć różnicę w powstałym dźwięku gdy opona samochodowa pęka i gwałtownie traci ciśnienie, w porównaniu z sytuacją gdy traci powietrze przez dłuższy czas w wyniku powolnego rozszczelnienia. Ta sama objętość i ciśnienie gazu, lecz inny sposób jego uwalniania.
Ta zasada wytłumiania dźwięku jest bardzo podobna do działania tłumika w samochodzie, i nic dziwnego, gdyż Maxim opracowywał tłumiki samochodowe w tym samym czasie co tłumiki do broni palnej.
Od czasu wprowadzenia w życie Narodowej Ustawy o Broni Palnej (National Firearms Act) w 1934 roku, tłumiki były ściśle regulowane, ale ich posiadanie nie było niemożliwe. Obecnie ich posiadanie przez osoby cywilne jest legalne w 42 stanach. Tłumiki były pierwotnie przeznaczone dla sportowców i strzelców rekreacyjnych. Współcześni posiadacze broni palnej odnoszą ze stosowania tłumików dokładnie te same korzyści co ich koledzy 120 lat temu.
Oto pięć z nich:
Po pierwsze: Tłumiki chronią słuch i zwiększają bezpieczeństwo na strzelnicy.
Pod koniec 2020 r. Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych ogłosił plany dotyczące wydawania tłumików każdemu członkowi swoich oddziałów bojowych jako wyposażenia standardowego. Marines podali dwa powody takiego działania. Po pierwsze, zmniejszenie hałasu generowanego przez wystrzały z broni ułatwia komunikację na polu walki. Po drugie, stosowanie tłumików pomoże zapobiec występującej w dłuższym przedziale czasu utracie słuchu u żołnierzy.
Obniżenie poziomu hałasu i ochrona słuchu to najbardziej oczywiste korzyści wynikające z zastosowania tłumika w broni palnej. Natężenie hałasu powstające podczas strzelania z broni palnej waha się od około 140 dB do 175 dB. Przeciętny tłumik obniża poziom tego natężenia o około 15 dB do 45 dB. To mniej więcej tyle, ile przeciętne ochronniki słuchu, taka jak stopery do uszu czy słuchawki strzeleckie. Decybel jest miarą poziomu ciśnienia jakie wytwarza fala dźwiękowa. Ponieważ decybele mierzy się w skali logarytmicznej, zmniejszenie natężenia dźwięku o 6 dB do 10 dB jest równoznaczne ze zmniejszeniem odczuwalnej głośności dźwięku o połowę.
Skuteczność tłumika można zwiększyć stosując równocześnie amunicję poddźwiękową. Ponieważ pocisk wystrzelony z naboju poddźwiękowego nie przekracza bariery dźwięku, nie wytwarza gromu który jest charakterystyczny dla strzelania z broni palnej o dużej prędkości wylotowej pocisków.
Oprócz samej ochrony słuchu tłumiki ułatwiają również komunikację na strzelnicy, oraz eliminują czynnik rozpraszający jakim jest głośny huk wystrzału podczas zapoznawania nowego strzelca z bronią palną.
Po drugie: Tłumiki zwiększają możliwości korzystania ze strzelnic (poprzez utrzymanie dobrych relacji z sąsiadami).
Theodore Roosevelt powszechnie stosował tłumiki w swoich karabinach, dzięki czemu mógł często organizować podwórkowe sesje strzeleckie i równocześnie utrzymywać dobre stosunki z sąsiadami. To, co dla ucha strzelca jest szkodliwym hałasem, dla ucha sąsiada może być dźwiękowym zanieczyszczeniem. Ponieważ coraz trudniej jest znaleźć publiczne czy prywatne strzelnice, zminimalizowanie generowanego przez nie hałasu może pomóc w zachowaniu tych przestrzeni strzeleckich które jeszcze pozostały. Europejczycy odrobili tę lekcję (nie wszyscy – przyp. MR) i w wielu krajach na tym kontynencie aktywnie zachęca się do używania tłumików w sportach strzeleckich czy podczas polowań.
Po trzecie: Tłumiki zmniejszają odrzut.
Na odczucie odrzutu przez strzelca składa się wiele czynników. Działanie tłumika polega na spowolnieniu gazów powstających podczas wystrzału w celu zmniejszenia hałasu, a także na rozproszeniu tylnego ciągu tych gazów co zmniejsza odrzut. Tłumiki zwiększają ogólną masę broni palnej, co jest kolejnym czynnikiem zmniejszającym odrzut. Ich umieszczenie na końcu lufy powoduje doważenie broni na lufę zmniejsza tendencję broni palnej do unoszenia końcówki lufy podczas strzału.
Cztery: Tłumik zwiększa celność.
Tłumiki zwiększają celność strzelania z dwóch powodów. Po pierwsze, stosowanie tłumika sprawia, że strzelec jest bardziej stabilny. Omówione powyżej zmniejszenie hałasu i odrzutu ułatwia strzelcowi skoncentrowanie się na wykonywanym zadaniu, niezależnie od tego czy jest on początkujący czy jest ekspertem strzeleckim.
Po drugie, tłumik może zwiększyć celność broni palnej. Dzięki zmniejszeniu odrzutu broń palna jest znacznie stabilniejsza w momencie gdy pocisk opuszcza lufę. Ciężar i położenie tłumika na lufie może wpływać na harmonikę lufy, co w kolei może prowadzić do generowania przez karabin mniejszych średnic grup przestrzelin.
Nie ma gwarancji że tłumik będzie miał taki wpływ na każdą broń palną, ale korzyści jakie zapewnia on samemu strzelcowi są uniwersalne.
Po piąte: Tłumik poprawia higienę polowania.
Obecnie polowanie z tłumikiem jest legalne w 40 stanach, a tłumiki są dostępne dla karabinów, pistoletów, strzelb a nawet karabinów ładowanych odprzodowo. Wiele sztucerów myśliwskich jest obecnie fabrycznie wyposażonych w gwintowane zakończenia lufy umożliwiające zamontowanie tłumika. Używanie tłumika podczas polowania zapewnia ochronę uszu myśliwego jak i innych uczestników polowania, gdyż w tej aktywności strzeleckiej nieczęsto stosuje się ochronniki słuchu.
Dodatkowe korzyści wynikające ze zwiększonej celności również przyczyniają się do zwiększenia prawdopodobieństwa odniesienia sukcesu na polowaniu. Co więcej, coraz trudniej jest znaleźć dobre miejsce do polowania, tak jak trudno jest znaleźć dobrą strzelnicę, a podobnie jak w przypadku strzelnicy używanie tłumika może pomóc myśliwemu w utrzymaniu poprawnych relacji z właścicielami terenów łowieckich i sąsiadami.
Tłumik hałasu jest bez wątpienia efektywnym i pozytywnym akcesorium strzeleckim.
Jeremiah Knupp (www.americanrifleman.org)
tłumaczył MR