Prawo do broni palnej w ustawodawstwie belgijskim.

źródło: Ewa Toczek sejm.gov.pl

Przepisy dotyczące nabywania, noszenia i przechowywania broni, w tym palnej, określają w Belgii dwa akty prawne: ustawa z 3 stycznia 1933 roku o wytwarzaniu, handlu i noszeniu broni oraz handlu amunicją wraz z uzupełnieniami i poprawkami do 1991 roku oraz rozporządzenie wykonawcze z 20 września 1991 roku do ustawy z 3 stycznia 1933 roku. Ustawodawstwo belgijskie zostało dostosowane do dyrektywy Komisji Europejskiej z 1991 roku rozporządzeniem królewskim z 8 sierpnia 1994 o Europejskiej Broni Palnej.
Ustawa nie dotyczy wojska ani administracji publicznej. Klasyfikuje ona broń w następujących grupach: broń zakazana, broń obronna, broń bojowa, broń imitująca prawdziwą, broń myśliwska i sportowa.
Do kategorii broni palnej obronej zalicza się broń, której lufa ma długość równą lub mniejszą niż trzydzieści centymetrów, broń, której długość całkowita nie przekracza sześćdziesięciu centymetrów oraz długa broń półatomatyczna i długa broń o iglicy ustawionej z boku.
Ustawa oddzielnie traktuje broń myśliwską.
Z wyjątkiem eksportu bezpośrednio przez sprzedawcę lub odstępującego, nikt nie może sprzedawać, importować ani odstępować obronnej broni palnej osobom, które nie mają zezwolenia wystawionego przez gubernatora prowincji bądź szefa policji komunalnej lub komendanta żandarmerii w miejscu swojego stałego zamieszkania.
Gubernator prowincji wydaje zezwolenia osobom fizycznym i prawnym na wytwarzanie, naprawianie, składowanie broni palnej, jej części albo amunicji, jak również na handel lub pośredniczenie w handlu bronią palną.
Tryb uzyskiwania pozwolenia wymaga od petenta przestawienia, oprócz zwykłych danych dotyczących osoby, informacji o broni, świadectwa o dobrym prowadzeniu się, o życiu i obyczajach danej osoby; świadectwo nie może być wystawione poźniej niż w ciągu trzech miesięcy poprzedzających złożenie prośby o pozwolenie. Wymagania wobec petenta obejmują też niekaralność za określone naruszenia prawa.
Opisane wyżej pozwolenie nie dotyczy innych osób prawnych i fizycznych, które pragną posiadać broń palną. W Belgii mogą one uzyskać dwa rodzaje zezwolenia dotyczące broni palnej: pozwolenie na przechowywanie, które obejmuje również nabywanie broni oraz pozwolenie na noszenie broni.

Pozwolenie na przechowywanie broni

Prośby o pozwolenie na przechowywanie broni palnej Belgowie kierują do policji gminnej lub do żandarmerii w miejscu zamieszkania, zaś osoby niezamieszkałe na stałe w Belgii do administracji Bezpieczeństwa Publicznego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Jeśli pozwolenie jest odrzucone, albo nie ma odpowiedzi w ciągu trzech miesięcy, to zamieszkały na stałe w Belgii może się odwołać listownie w ciągu miesiąca do gubernatora prowincji. Odwołanie powinno być umotywowane i musi zawierać wszystkie dane dotyczące petenta i broni. W ciągu trzech miesięcy gubernator powinien udzielić odpowiedzi, przesyłanej listownie z poświadczeniem odbioru, zawierającej także wskazówki dotyczące dalszego postępowania.
Do prośby o pozwolenie na przechowywania broni powinny być dołączone następujące dane dotyczące osób fizycznych: imię, nazwisko, adres, miejsce i data urodzenia. W przypadku osoby prawnej; nazwa spółki, jej siedziba, dane o zarządzie. W obu przypadkach konieczny jest opis broni (rodzaj i kaliber), oraz wzmianka o tym czy broń została nabyta w Belgii czy jest importowana, oraz określenie miejsca, gdzie broń będzie przechowywana; ponadto niezbędne jest uzasadnienie prośby.
Władza wydająca zezwolenie musi przed jego wydaniem zweryfikować znajomość przez petenta przepisów dotyczących przechowywania i noszenia broni i amunicji, sprawdzenia czy jest on zdolny do posługiwania się nią i używania jej bezpiecznie, czy wie jak broń uchronić przed kradzieżą i innymi wypadkami. Właściciel nie musi opisywać broni w przypadku: jeśli posiadał pozwolenie na polowanie lub inny dokument wydany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, jeśli posiadał broń i nosił ją w ciągu pięciu ostatnich lat, w tym nieprzerwanie w ciągu sześciu miesięcy, jeśli posiadał praktykę posługiwania się i strzelania, gdy pozwolenie ma dotyczyć broni bez amunicji.
Jeśli petent nie potrafi posługiwać sie bronią bezpiecznie, to wydający pozwolenie zapraszają go do poddania się próbie praktycznego posługiwania się i strzelania z posiadanej broni. To ćwiczenie obejmuje następujące czynności: załadowanie, rozładowanie, zabezpieczenie i odbezpieczanie, strzelanie, rozkładanie broni, noszenie, posługiwanie się i używanie broni na stanowisku strzeleckim, użytkowanie narzędzi celowania, kontrola odrzutu i kierunku lotu. Ćwiczenie to jest organizowane przez służby policyjne, przez odpowiedzialne osoby wyznaczone przez federacje strzeleckie uznawane przez władze gminne za kompetentne w sprawach sportu lub przez osobę prawną abo fizyczną figurującą na liście opublikowanego odpowiedniego zarządzenia gubernatora prowincji. Petent otrzymuje pozwolenie tymczasowe, jeśli życzy sobie takiego pozwolenia lub kiedy nie spełni wymagań odnoszących się do znajomości przepisów i strzelania. Pozwolenie to wydaje się na okres sześciu miesięcy i może być ono odnowione tylko raz.
Za wydanie pozwolenia nie można pobierać żadnych opłat. Nie może ono być wydane osobie poniżej 16 roku życia, ale jest wydawane osobie, która ma mniej niż lat osiemnaście, ważne jest aż do osiągnięcia przez nią dojrzałości.
Pozwolenia są wypisywane na karnecie, w którym każda przegroda składa się z trzech części; talonu do zachowania przez władze, które wydają pozwolenie, skrzydełka przeznaczonego dla właściciela pozwolenia (A), i skrzydełka (B) przeznaczonego dla władz wydających zezwolenie.
Pozwolenie jest datowane i przyznaje właścicielowi prawo do nabycia lub importowania broni w ciągu trzech miesięcy od daty wydania. Jeśli nabycie nie nastąpi w tym czasie, pozwolenie jest przedawnione i powinno być zwrócone w ciągu ośmiu dni władzom, które je wydały. Pozwolenie tymczasowe nie ma wypełnionej rubryki odnośnie opisu broni, a skrzydełko B powinno być w tym przypadku zniszczone.
Jeśli broń została nabyta w Belgii – skrzydełko A powinno być wypełnione przez sprzedawcę i powinno zawierać: imię, nazwisko, narodowość, adres, miejsce i datę urodzenia, a w przypadku osoby prawnej dane dotyczące przedsiębiorstwa i osób w zarządzie, a ponadto dla wszystkich osób numer zgody albo numer, miejsce i datę wydania pozwolenia na przechowywanie broni, miejsce i datę transakcji nabycia broni, określenie broni (rodzaj, marka, model, typ, kaliber i numer serii).
W ciągu trzech miesięcy od dnia zakupu lub importu broni, sprzedawca lub komora celna przekazuje skrzydełko B władzom, które wydają zezwolenie. Jest ono datowane, podpisane i zawiera uwagi dotyczące broni, jej nabycia lub importu.
Jeśli broń została nabyta w krajach należących do Unii Europejskiej, nabywający lub importujący ciągu 15 dni powinien zgłosić się do policji gminnej lub żandarmerii w miejscu zamieszkania, w celu wypełnienia skrzydełek A i B.
Osoba, która znajdzie broń obronną lub bojową albo wejdzie w jej posiadanie przez spadek, podejmuje starania o pozwolenia na przechowywanie broni. Skrzydełka A i B są wypełniane przez kompetentne władze, które opisują okoliczności, miejsce i datę wejścia w posiadanie broni, cechy charakterystyczne broni (rodzaj, marka, model, typ, kaliber numer serii) dane przechowującego broń: nazwisko, narodowość, adres, miejsce i data urodzenia. Jeśli jest to osoba prawna to wstawia się nazwę spółki i jej siedziby. Skrzydełko B jest zachowywane przez odpowiednie władze.
Skrzydełko A zatrzymuje właściciel i okazuje je przy każdej kontroli. Ponadto w przypadku każdego rodzaju zmian dotyczących miejsca zamieszkania (i innych okoliczności odnośnie) właściciela, samej broni, noszenia jej, zniszczenia lub kradzieży, właściciel pozwolenia jest zobowiązany w ciągu 15 dni zawiadomić policję lub żandarmerię miejscową. W przypadku śmierci właściciela, jego spadkobiercy informują o tym władze, które wydały pozwolenie.
O przypadku cofnięcia lub wstrzymania pozwolenia władze oznajmiają to właścicielowi listem przez niego poświadczonym. Decyzja jest umotywowana i wskazuje okres czasu, w jakim broń powinna zostać zdeponowana u uzgodnionej osoby, albo scedowana uzgodnionej osobie albo osobie posiadającej pozwolenie do przechowywania broni. W ciągu ośmiu dni ten, który zdeponował lub przejął broń informuje o tym władze.
Przechowywanie obronnej broni palnej jest zakazane osobom nie posiadającym zezwolenia wydanego przez szefa policji gminnej lub komendanta żandarmerii w miejscu stałego zamieszkania petenta.
Jeśli przechowywana broń zagraża porządkowi publicznemu zarządca prowincji może wstrzymać jej wydanie lub ją odebrać.
W Belgii zakazana jest sprzedaż wysyłkowa broni palnej osobom prywatnym poniżej 18 roku życia, reklama broni zakazanej oraz broni palnej obronnej i bojowej albo wystawianie na sprzedaż bez ukazania w sposób widoczny pozwolenia na jej przechowywanie, sprzedawanie broni innej niż imitującej prawdziwą dla pokazów publicznych, w miejscach, gdzie nie jest stale przechowywana. Król w rozporządzeniu może określić formę i treść reklamy broni.
Zakazane jest również sprzedawanie lub oddawanie poszczególnym osobom amunicji broni obronnej lub bojowej, jeśli nie ma na to odpowiedniego pozwolenia; również bez pozwolenia nie można nabyć ani przyjąć amunicji (łusek i pocisków).
To samo dotyczy składów broni; wymagane jest tu pozwolenie gubernatora prowincji.

Noszenie broni palnej

Nikt nie może nosić broni palnej, jeśli nie jest to uzasadnione prawnie i nie ma przy sobie pozwolenia na na noszenie broni. Pozwolenie na noszenie broni może być wydane najwyżej na trzy lata, pod warunkiem zachowania warunków dotyczących noszenia broni. Władze, które wydają pozwolenie mogą je zawiesić lub odebrać jeśli nie są zachowane przepisy i nie istnieją przyczyny dla których otrzymano to pozwolenie (nie dotyczy to pozwolenia na polowanie).
Prośba w przypadku osób stale mieszkających w Belgii jest skierowana do gubernatora prowincji, a przypadku innych do Ministra Sprawiedliwości i administracji Bezpieczeństwa Publicznego.
Prośba powinna zawierać imię, nazwisko, narodowość, adres, miejsce i datę urodzenia, opis broni: rodzaj, marka, model, typ, kaliber i numer serii oraz wzmiankę, że posiada się zezwolenie na przechowywanie wyżej wymienionej broni. Prośba powinna zawierać również uzasadnienie jej złożenia, a także opis okoliczności, w jakich broń będzie noszona. Wszystkie osoby, które noszą broń poza swoim miejscem zamieszkania lub poza rezydencją, powinny mieć pozwolenie na noszenie broni i okazywać je przy kontroli.
Zwolniony z tego jest ten, który przenosi broń do stanowiska strzelania (dotyczy to tych osób i organizacji oraz ich członków, które posiadają odpowiednie dokumenty), tych, którzy transportują broń niezaładowaną, zamkniętą w walizce na klucz i zapakowaną tak, aby uniemożliwić tymczasowo jej użytkowanie po drodze z miejsca zamieszkania lub rezydencji do miejsca przeznaczenia czy na stanowiska strzeleckie. Właściciel powinien mieć przy sobie pozwolenie na przechowywanie broni, również tymczasowe.

Broń myśliwska i sportowa

Broń sportowa lub myśliwska może być noszona, jeśli jest to uzasadnione prawnie. To znaczy, że osoby, które posiadają broń myśliwską, sportową obronną czy bojową powinny zarejestrować ją zgodnie z przepisami. Wniosek o pozwolenie na przechowywanie broni obronnej lub bojowej powinien być złożony w ciągu trzech miesięcy od nabycia, a do czasu otrzymania pozwolenia, można ją trzymać tymczasowo, pod warunkiem, że nie stanowi zagrożenia dla porządku publicznego.
W celu rejestracji broni myśliwskiej lub sportowej, która mieści się w kategorii bronii obronnej lub bojowej właściciel broni powinien zgłosić się u szefa policji gminnej lub komendanta żandarmerii w swoim miejscu zamieszkania, dostarczyć broń oraz dokumenty pozwalające ustalić cechy techniczne broni. Właściciel może to zrobić przez pełnomocnika posiadającego jego kartę identyfikacyjną. Jeśli jest to broń obronna, to szef policji albo komendant żandarmerii wydają natychmiast albo deklarują pozwolenie na przechowywanie broni. W przypadku jednak broni bojowej wydają od razu certyfikat tymczasowy i przekazują prośbę do gubernatora prowincji. Petent otrzymuje w ciągu miesiąca odpowiedź listem za poświadczeniem otrzymania.
Osoba, która nabyła broń myśliwską (z przymocowanym na stałe magazynkiem na dwa lub więcej naboi) może uzyskać zezwolenia na dziesięć lat od ministra Sprawiedliwości.

Centralny Rejestr Broni

Ustawa mówi o założeniu przez Służbę Generalną wspierającą policję, Centralnego Rejestru Broni. Rejestr ten jest dostępny Ministerstwu Sprawiedliwości, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, gubernatorom prowincji oraz delegaturom tych instytucji, prokuratorom generalnym dla sądu apelacyjnego, audytorowi powszechnemu przy sądzie wojskowym, sędziom śledczym, prokuratorom królewskim, audytorom wojskowym, członkom policji kryminalnej, żandarmerii i policji gminnej oraz dyrektorowi kontroli broni palnej. Informacje zawarte w rejestrze mogą być używane tylko podczas spraw prowadzonych przez policję administracyjną i kryminalną; nie mogą być one nikomu przekazywane. Informacje na temat nabycia i zrzeczenia się broni palnej przez cudzoziemców w Belgii są przekazywane władzom sądowniczym policji krajów, którego są obywatelami, na wniosek komisariatu generalnego policji kryminalnej.

Sankcje za naruszenie ustawy

Osoby naruszające przepisy ustawy z 1933 roku podlegają karze więzienia od miesiąca do trzech lat i karze grzywny od 100 do 10 000 franków, albo jednej z tych kar. Karom tym podlegają osoby, które świadomie czynią deklaracje niedokładne lub fałszywe w celu osiągnięcia zgody lub pozwolenia.
Konfiskata broni następuje zgodnie z przepisami Kodeksu Karnego, ale sąd nie musi jej ogłaszać w przypadku naruszenia przepisów rozporządzenia (o sprawach noszenia broni palnej mówi też Kodeks Karny, ale w sposób całkowicie zgodny z ustawą z 1933 roku).
Naruszenie ustawy i rozporządzeń stwierdzają członkowie żandarmerii, policji municypalnej (gminnej), dyrektor i agenci kontroli broni palnej, inspektorzy i kontrolerzy materiałów wybuchowych, agenci inspekcji powszechnej gospodarczej, oficerowie śledczy komisji jakości. Przy wypełnianiu swoich zadań mogą oni sprawdzać miejsca i osoby oraz domagać się okazania dokumentów związanych ze sprawą.
Przepisy dotyczące broni palnej odnoszą się też do jej fragmentów i akcesoriów, które wmontowane do broni mogą zmienić kategorię. Osoby fizyczne i prawne posiadające kolekcje prywatne broni palnej o charakterze historycznym powinny mieć zezwolenia wydawane przez gubernatora prowincji.

Przepisy różne

Za skład broni uważa się pięć sztuk broni bojowej, pięć sztuk broni obronnej tego samego kalibru lub strzelającej taką samą amunicją, albo więcej niż 10 sztuk broni obronnej lub bojowej. Pozwolenia na skład wydaje tylko gubernator prowincji w odpowiedzi na prośbę zawierającą dane identyfikacyjne właściciela, broni i uzasadnienie prośby o posiadaniu składu.
Przy cofnięciu i wstrzymaniu pozwolenia, procedura jest taka sama jak przy pozwoleniu na noszenie broni.
Jeśli chodzi o części zamienne i części dodatkowe, które po zmontowaniu mogą stworzyć określony rodzaj broni, z której pochodzą, to stosuje się nich wszystkie przepisy dotyczące przechowywania broni, składowania, sprzedawania i nabywania. Artykuły dotyczące nabywania broni nie dotyczą osób, które zgodziły się przekazać części zamienne wzamian za częsci uszkodzone. W tym przypadku części uszkodzone zostaną zniszczone w warsztacie broni palnej.
Sprzedaż lub przekazanie broni palnej wymaga od obu stron pozwolenia na posiadanie broni.
W przypadku złożenia prośby o pozwolenie na przechowywanie, noszenie lub przechowywanie składu broni przez przedsiębiorstwo ochrony lub straży wewnętrznej, osoby wchodzące w skład tych grup są weryfikowane przez zarząd generalny Policji Królewskiej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.

Przystosowanie ustawodawstwa belgijskiego do Dyrektywy Komisji z 18 czewca 1991 roku o kontroli nabywania i przechowywania broni

Rozporządzenie królewskie z 8 sierpnia 1994 roku dotyczy ustaleń Komisji odnośnie Europejskiej Karty Broni Palnej. Wydaje się ją tym osobom, które mieszkają stale w państwie będącym członkiem Unii Europejskiej. Karta jest osobista i powinna być okazywana funkcjonariuszowi policji w czasie kontroli.
Wszystkie osoby posiadające lub używające broni palnej zgodnie z prawem z 1933 roku, w celu otrzymania karty powinny skierować prośbę do Służby generalnej wspierającej policję. W formularzu powinny określić ściśle broń palną, jaką posiadają i życzą sobie, aby figurowała w karcie. Jeśli dotyczy to broni bojowej lub obronnej, to do prośby powinno być dołączona fotokopia pozwolenia na przechowywanie broni palnej lub odpowiednio inny dokument. Jeśli petent posiada zgodę na polowanie lub licencję na strzelanie sportowe, załącza się fotokopie tych dokumentów.
Po weryfikacji karta jest przesyłana za pośrednictwem policji gminnej do domu czy rezydencji petenta najpóźniej miesiąc po złożeniu prośby. Informacje dotyczące właściciela kart i charakterystyka broni są przechowywanie w Służbie Generalnej wspierającej policję. Na karcie zaznacza się czy podróż w jednym lub więcej państwach UniI Europejskiej z bronią i amunicją opisaną w karcie, jest zakazana lub czy niezbędne jest pozwolenie wcześniejsze władz kraju, do którego się przybywa.
Karta może być ważna najdłużej pięć lat, i może być tylko raz przedłużana. Jeśli karta dotyczy wyłącznie broni o gładkiej lufie, jej ważność rozciąga się na dziesięć lat.
Z inicjatywy właściciela albo policji komunalnej, karta powinna być przekazana Służbie Generalnej wspierającej policję. Służba Generalna powinna zostać powiadomiona o wszelkich zmianach w danych dotyczących broni, a także o tym, że właściciel nie przechowuje już danej broni lub nabył nową.
Prośba o wydanie karty ma kształt formularza. Do prośby o kartę powinny być dołączone znaczki skarbowe o wartości 500 franków belgijskich, także przy prośbie o duplikat karty zgubionej, skradzionej lub zniszczonej. Prośba o zmodifikowanie lub uzupełnienie karty wymaga przyklejenia znaczków o wartości 200 franków belgijskich.
Wszystkie osoby, posiadające kartę i przebywające czasowo w Belgii z bronią, która według prawa belgijskiego podlega pozwoleniu na przechowywanie broni powinny uprzednio przesłać kartę wydaną przez swoje władze narodowe do Ministerstwa Sprawiedliwości, Administracji Bezpieczeństwa Państwa informując o czasie i motywach swojego pobytu. Zaopatrzona w pieczęć Ministerstwa Sprawiedliwości karta oznacza pozwolenie na czasowe przechowywanie broni w Belgii. To pozwolenie może dotyczyć jednego lub kilku pobytów w Belgii, może też być przedłużone najwyżej na jeden rok. Jeśli broń wymieniona w karcie, nie wymaga, według prawa belgijskiego, pozwolenia na przechowywanie, to osoba wjeżdżająca powinna nosić ważną kartę, która określa o jaką broń chodzi. Osoby te powinny być w stanie uzasadnić czasową obecność broni na terytorium Belgii.
Osoby wymienione wyżej mogą importować amunicję według swoich potrzeb. Bez uzasadnienia prawnego, liczba amunicji nie może przekroczyć 100 sztuk w przypadku udziału w polowaniu czy uprawiania sportu oraz 200 w przypadku amunicji do broni obronnej lub wojennej.


Biuro Studiów i Ekspertyz, 1997 r.