Posiadanie broni, pozbawionej cech użytkowych na terenie innego państwa UE na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) ustanawiającego wspólne wytyczne pozbawiania broni cech użytkowych, nie jest przestępstwem z art. 263§2 kk
- Autor: Andrzej Turczyn
- 28 sierpnia 2019
- Brak komentarzy
Zaobserwowałem nowy rodzaj problemu, który wygenerował nasz nieudolny socjalistyczny prawodawca. Problem dotyczy broni palnej pozbawionej cech użytkowych na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2015/2403 z dnia 15 grudnia 2015 r. ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku (dalej: Rozporządzenie Wykonawcze Komisji UE 2015/2403).
Zanim pojawiła się broń deko, tj. broń pozbawiana cech użytkowych na podstawie wskazanego Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403, prokuratury i sądy traktowały broń deko pozbawianą cech użytkowych w innych państwa EU posiadaną na terenie RP, jako broń palną w rozumieniu art. 263§2 kk. Wywoływało to naturalny sprzeciw i niezrozumienie posiadaczy broni, bo skoro wspólna Europa to jak tak może być. No ale uznaję, że takie stanowisko organów tzw. wymiaru sprawiedliwości było prawidłowe. Jednak wraz z wejściem w życie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji EU 2015/2403 nastąpiły bardzo poważne zmiany, których wciąż nie dostrzegają organy stosujące prawo karne w Polsce.
Zaobserwowałem, że pomimo wejścia w życie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403, które jest stosowane w Polsce wprost, bez potrzeby implementacji do prawa krajowego, policja i prokuratury nadal traktują broń deko, która została pozbawiona cech użytkowych na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403, jako broń palną w rozumieniu art.263§2 kk. To błędne rozumienie przepisów prawa, które w pewnym stopniu wynika z niechlujstwa polskiego Sejmu i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiedzialnego za tą dziedzinę życia społecznego, ale nie zwalnia organów stosujących prawo od prawidłowego stosowania przepisów obwiązujących na terenie RP.
Postaram się przedstawić przejrzyste argumenty, które pozwolą na samodzielne udzielanie przez każdego człowieka odpowiedzi na tytułowe pytanie, które w pełnym rozwinięciu ma brzmieć tak:
Czy posiadanie w Polsce broni pozbawionej cech użytkowych przez inne państwa członkowskie UE, na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2015/2403 z dnia 15 grudnia 2015 r. ustanawiające wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych, jest przestępstwem z art. 263§2 kk?
Niestety nie istnieje jeden przepis prawa, który udziela odpowiedzi na to pytanie, chociaż odszukanie normy prawnej regulującej tą kwestię nie jest jakoś trudne. Konieczna jest jednak analiza kilku aktów prawa i zawartych w nich przepisów, która pozwala udzielić odpowiedzi na to pytanie. Wiem, że wykładnia nie jest powszechnie stosowana przez prawników, bo drogi jest czas i wysiłek intelektualny, który przy niechlujstwie tworzenia przepisów jest istotnie coraz większy. Jednak doniosłość problemu – ewentualna odpowiedzialność karna człowieka, obywatela, Polaka – powinna zmusić do pochylenia się nad problemem, szczególnie prokuratorów czy policjantów, oraz sędziów, którym zdarzy się spotkać z podobnym problemem w jakiejś sprawie.
Zatem zapraszam w świat przepisów prawa, logicznego myślenia i szukania odpowiedzi na trudne pytania, bez uprzednich założeń i stawiania sobie celów. Cel mam jeden, znaleźć odpowiedź na postawione pytanie, niezależnie od jej treści.
Zgodnie z art. 263§2 kodeksu karnego Kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Aby uznać, że posiadanie broni jest przestępstwem musi istnieć przepis prawa administracyjnego, który reglamentuje posiadanie broni przez obowiązek uzyskania na jej posiadanie pozwolenia. Znamieniem czynu zabronionego jest posiadanie bez wymaganego zezwolenia.
W ustawie o broni i amunicji istnieje przepis, który stanowi: Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej pozbawionej cech użytkowych (art. 11 pkt 6 ustawy o broni i amunicji). Broń palną pozbawioną cech użytkowych można posiadać bez konieczności uzyskania pozwolenia. Posiadanie takiej broni nie wymaga żadnego zezwolenia, a jedyną formalnością jakiej trzeba dokonać i to już po nabyciu takiej broni jest jej rejestracja. Rejestracji dokonuje się w terminie 5 dni od dnia nabycia takiej broni (art. 13 ust. 1 ustawy o broni i amunicji). Nabycie broni pozbawionej cech użytkowych nie jest więc warunkowane uprzednim uzyskaniem pozwolenia czy jakiegokolwiek zaświadczenia organu. Każdy może kupić, ale ma obowiązek broń pozbawioną cech użytkowych zarejestrować. W przypadku gdyby ktoś kupił broń pozbawioną cech użytkowych, ale nie dopełnił obowiązku rejestracji podlega odpowiedzialności za wykroczenie z art. 51 ust 2 pkt 1 ustawy o broni i amunicji. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o broni i amunicji broń palną pozbawioną cech użytkowych można posiadać na podstawie karty rejestracyjnej broni pozbawionej cech użytkowych wydanej przez właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu zainteresowanej osoby lub siedzibę zainteresowanego podmiotu komendanta wojewódzkiego Policji, a w przypadku żołnierzy zawodowych – właściwego komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej. Na podstawie, a nie za pozwoleniem/zezwoleniem i to ma zasadnicze znaczenie.
W przepisach polskiego prawa nie ma już przepisów, które wcześniej regulowały sposób pozbawiania broni cech użytkowych. Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (dalej: ustawa koncesyjna), tj. z dniem 1 sierpnia 2019 r. skreślony został z ustawy o broni i amunicji przepis art. 6a, który regulował tą kwestię. W miejsce tego przepisu nie pojawił się jego wierny odpowiednik w ustawie koncesyjnej. W tej ustawie pojawiły się przepisy od art. 48 do 54 umieszczone w oddziale 2 (Pozbawianie cech użytkowych broni palnej i wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym), rozdziału 2 (Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym), działu III (Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym).
Zgodnie z art. 49 ustawy koncesyjnej Strzelecką broń palną pozbawia się cech użytkowych zgodnie z przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2403 z dnia 15 grudnia 2015 r. ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku (Dz. Urz. UE L 333 z 19.12.2015, str. 62, z późn. zm.) (…). Jak wskazałem Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2015/2403 jest stosowane bezpośrednio, bez konieczności implementacji i z przepisu art. 49 ustawy koncesyjnej wynika to jednoznacznie. Dotyczy to nie tylko Polski ale i wszystkich państw członkowskich UE. Ma to doniosłe znaczenie, bo po wejściu w życie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403 we wszystkich państwach członkowskich jest ono stosowane i we wszystkich państwach UE broń pozbawia się cech użytkowych w ten sam sposób. Rozporządzenie Wykonawcze Komisji UE weszło w życie z dniem 8 kwietnia 2016 r.
W Polsce, zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy koncesyjnej pozbawienia cech użytkowych broni palnej dokonuje przedsiębiorca posiadający koncesję, a w przypadku strzeleckiej broni palnej również podmiot, o którym mowa w art. 50 ust. 1. Aby broń palna pozbawiona cech użytkowych na terenie RP, została uznana za pozbawioną cech użytkowych zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji UE 2015/2403, konieczne jest zweryfikowanie, poświadczenie, oznaczenie oraz wydanie świadectwa pozbawienia broni palnej cech użytkowych, przez podmiot uprawniony stwierdzenia zgodności pozbawiania cech użytkowych danej broni palnej z wymogami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403 (art. 50 ust. 1 ustawy koncesyjnej).
Na podstawie art. 51 ust. 1 ustawy koncesyjnej minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, po zasięgnięciu opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, ma obowiązek określenia w drodze rozporządzenia podmiotów uprawnionych do weryfikacji i poświadczenia, że strzelecka broń palna została pozbawiona cech użytkowych oraz do oznakowania strzeleckiej broni palnej pozbawionej cech użytkowych. Rozporządzenie do dnia dzisiejszego nie zostało wydane. Niechlujny prawodawca się nie spieszy. Jednak jest projekt z dnia 8 lipca 2019 r. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie pozbawiania strzeleckiej broni palnej cech użytkowych. Zgodnie z tym projektem podmiotami uprawnionymi mają być Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji (CLKP) oraz Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia (WITU).
W każdym państwie członkowskim UE muszą istnieć takie ograny, bowiem tak stanowi art. 3 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu państwa członkowskie wyznaczają właściwe organy publiczne do weryfikacji, że pozbawienie broni palnej cech użytkowych zostało wykonane zgodnie ze specyfikacjami technicznymi określonymi w załączniku I (“podmiot weryfikujący”). Komisja UE publikuje na swojej stronie internetowej wykaz podmiotów weryfikujących wyznaczonych przez państwa członkowskie, w tym szczegółowe informacje dotyczące podmiotu weryfikującego i jego symbol, jak również informacje kontaktowe. Niestety na stronie KE nie znalazłem wykazu, gdyby ktoś znalazł proszę o link, wstawię do wpisu.
Z przepisów Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403 można wyprowadzić niewątpliwy wniosek, że świadectwo pozbawienia cech użytkowych wydane w państwie członkowskim UE jest obowiązujące także na terenie innych państw UE niż to, które zaświadczenie wydało.
Wykazanie tej tezy jest zasadniczym argumentem na to, że posiadanie w Polsce broni pozbawionej cech użytkowych w innym państwie UE, nie jest przestępstwem z art. 263§2 kodeksu karnego. Jak się okazuje sprawa jest zupełnie prosta, bo jest przepis, który wprost udziela odpowiedzi na to pytanie – art. 7 ust. 2 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403. Zgodnie z art. 7 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403:
1. Pozbawiona cech użytkowych broń palna może być przekazana do innego państwa członkowskiego, jedynie pod warunkiem że jest opatrzona niepowtarzalnym oznakowaniem i posiada świadectwo pozbawienia cech użytkowych zgodne z niniejszym rozporządzeniem.
2. Państwa członkowskie uznają świadectwa pozbawienia cech użytkowych wydane przez inne państwo członkowskie, jeżeli przedmiotowe świadectwo spełnia wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Państwa członkowskie, które wprowadziły dodatkowe środki zgodnie z art. 6, mogą jednakże zażądać dowodu na to, że pozbawiona cech użytkowych broń palna, która ma być przekazana na ich terytorium, jest zgodna z takimi dodatkowymi środkami.
Zdanie drugie ust, 2 nie dotyczy Polski, bowiem u nas nie wprowadzono dodatkowych środków, na które zezwala art. 6 rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem Państwa członkowskie mogą na swoim terytorium wprowadzić dodatkowe środki w celu pozbawienia broni palnej cech użytkowych, wykraczające poza specyfikacje techniczne ustanowione w załączniku I. W Polsce obowiązuje cytowany powyżej przepis art. 49 ustawy koncesyjnej, zgodnie z którym pozbawienie broni palnej cech użytkowych odbywa się na podstawie rozporządzenia wykonawczego i nie ma żadnych dodatkowych obostrzeń.
Państwa członkowskie uznają świadectwa pozbawienia cech użytkowych wydane przez inne państwo członkowskie oznacza, że świadectwo wydane w innym państwie UE ma taką samą moc wiążącą jak świadectwo wydane na terenie RP. Jedyny warunek jest taki, że świadectwo ma spełniań wymogi określone w Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji UE. Gdyby w tym przedmiocie istniały wątpliwości organów państwa polskiego, rozporządzenie przewiduje metodę na ich usuwanie. Zgodnie z art. 4 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403 każde państwo członkowskie może zwrócić się z wnioskiem o pomoc do podmiotów upoważnionych do pozbawiania broni palnej cech użytkowych lub wyznaczonych przez inne państwo członkowskie jako podmioty weryfikujące w celu, odpowiednio, wykonania pozbawienia cech użytkowych lub jego weryfikacji. W razie przyjęcia wniosku, jeżeli taki wniosek dotyczy weryfikacji pozbawienia broni palnej cech użytkowych, podmiot weryfikujący, który udziela pomocy, musi wydać świadectwo pozbawienia cech użytkowych zgodnie z art. 3 ust. 4. Z przepisu tego wynika wprost, że świadectwo pozbawienia broni cech użytkowych obowiązuje nie tylko na terenie państwa które je wydało, ale też na terenie wszystkich państw UE. Skoro podmiot weryfikujący w razie wątpliwości ma wydać świadectwo na żądanie każdego państwa, to cóż innego to oznacza, niż moc obwiązującą świadectwa innego państwa w państwie żądającym weryfikacji.
Istotne jest także to, że zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy koncesyjnej Nie wymaga uzyskania koncesji obrót bronią palną pozbawioną cech użytkowych w rozumieniu ustawy oraz wyrobami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, pozbawionymi cech użytkowych w rozumieniu ustawy. W związku z tym warunkiem przekazania na terem RP broni pozbawionej cech użytkowych zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji EU 2015/2403 jest opatrzeni jej niepowtarzalnym oznakowaniem i posiadaniem świadectwa pozbawienia cech użytkowych zgodnym z rozporządzeniem.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE 2015/2403 W przypadku gdy pozbawienie broni palnej cech użytkowych zostało wykonane zgodnie ze specyfikacjami technicznymi określonymi w załączniku I, podmiot weryfikujący wydaje właścicielowi broni palnej świadectwo pozbawienia cech użytkowych zgodnie z wzorem określonym w załączniku III. Wszystkie informacje na świadectwie pozbawienia cech użytkowych podaje się w języku danego państwa członkowskiego, w którym zostało wydane świadectwo pozbawienia cech użytkowych, i w języku angielskim. Właściciel broni palnej pozbawionej cech użytkowych musi być przez cały czas w posiadaniu świadectwa pozbawienia cech użytkowych. Jeżeli pozbawiona cech użytkowych broń palna jest wprowadzana do obrotu, musi być opatrzona świadectwem pozbawienia cech użytkowych (art. 3 ust. 5 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji UE). Z przepisu tego wynika międzynarodowy charakter świadectwa, które ma być wydane w języku angielskim. Dlaczego właśnie w tym? No bo jest to najbardziej powszechny język międzynarodowej komunikacji.
Na podstawie tych rozważań wywodzę niewątpliwy i stanowczy wniosek, że posiadanie w Polsce broni pozbawionej cech użytkowych przez inne państwa członkowskie UE, na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2015/2403 z dnia 15 grudnia 2015 r. ustanawiające wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych, nie jest przestępstwem z art. 263§2 kk.